นวัตกรรมทางสังคม: การจัดการตนเองของชุมชน สู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

ชุมชนถือเป็นองค์กรหนึ่งในสังคม เป็นสังคมฐานรากที่มีความสําคัญที่สามารถพัฒนาสู่ความยั่งยืนได้โดยการใช้นวัตกรรม และเป็นองค์ประกอบสําคัญที่ทําให้ประเทศสามารถบรรลุเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนได้ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบนวัตกรรม กระบวนการนวัตกรรม นวัตกรรมสังคม การจัดการตนเองของชุมชน และการพัฒนาอย่างยั่งยืน และแสดงความเชื่อมโยงถึงความสัมพันธ์ของการใช้นวัตกรรมสังคมการจัดการตนเองของชุมชนไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยการสร้างนวัตกรรมทางสังคมของชุมชนนั้นมีกระบวนการสําคัญ 4 กระบวนการ คือ 1) การค้นหา 2) การเลือกสรร 3) การนําไปปฏิบัติ และ 4) การเรียนรู้ และนวัตกรรมนั้นต้องเกิดจากชุมชนที่อาศัยทุนทางสังคมของชุมชน ใน 6 ด้าน คือ 1) ด้านทุนมนุษย์ 2) ด้านทุนสังคม 3) ด้านทุนกายภาพ 4) ด้านทุนธรรมชาติ 5) ด้านทุนการเงิน และ 6)ด้านทุนภูมิปัญญาและวัฒนธรรม ซึ่งทั้ง 2 ส่วนจะนําไปสู่การจัดการตนเองของชุมชนท้องถิ่น ที่เป็นการพัฒนาที่ใช้ชุมชนเป็นฐานการพัฒนา ด้วยการส่งเสริมความเข้มแข็งให้กับชุมชนในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม โดยเน้นการอยู่ร่วมกันอย่างประสานกลมกลืนให้เป็นไปอย่างสมดุลกัน และเน้นการอยู่รอดได้ด้วยตนเอง และมีความสุขร่วมกันทั้งในระดับชุมชน สังคม ก่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนเป็นความยั่งยืนของคน สังคมชุมชน และประเทศ