การพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนด้วยแนวทางการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนผ่านแนวทางการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวิเคราะห์แนวทางดังกล่าว โดยใช้การวิจัยเชิงปริมาณจากกลุ่มตัวอย่าง 365 คน และการวิจัยเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 8 คน ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นในแต่ละชุมชนมีลักษณะเฉพาะและหลากหลาย เกิดจากประสบการณ์ของชุมชน และมีบทบาทสำคัญในการสร้างความยั่งยืน ความเข้มแข็ง และการรักษาวัฒนธรรมที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น ภูมิปัญญาท้องถิ่นยังมีคุณค่าในด้านการสร้างเอกลักษณ์ ความภูมิใจ และศักดิ์ศรีของคนในชุมชน การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้านการแพทย์แผนไทย สมุนไพร และการดูแลสุขภาพ เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตและเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจและสังคม ผลการวิจัยพบว่า การวิเคราะห์เชิงปริมาณพบว่า ด้านรูปแบบภูมิปัญญาท้องถิ่นอยู่ในระดับมาก (x̄= 3.597) โดยการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรมีคะแนนสูงสุด (x̄= 3.827) ด้านการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นอยู่ในระดับมาก (x̄= 3.909) โดยสามารถเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจได้สูงสุด (x̄= 4.205) ด้านคุณค่าและความสำคัญของภูมิปัญญาอยู่ในระดับมาก (x̄= 3.705) โดยการสร้างศักดิ์ศรีในชุมชนมีคะแนนสูงสุด (x̄= 3.871) และด้านการอนุรักษ์และถ่ายทอดอยู่ในระดับมาก (x̄= 3.439) โดยการส่งเสริมอาชีพที่เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญามีคะแนนสูงสุด (x̄= 3.564) การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตในมิติเศรษฐกิจ สังคม และช่วยส่งเสริมความยั่งยืนของชุมชน จึงควรอนุรักษ์ภูมิปัญญาอย่างต่อเนื่อง