การวิเคราะห์วิถีชีวิตพระสงฆ์ไทยกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง “การวิเคราะห์วิถีชีวิตพระสงฆ์ไทยกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน” มีวัตถุประสงค์การวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาหลักการเกี่ยวกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน และ 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์วิถีชีวิตพระสงฆ์ไทยกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน และได้กำหนดวิธีการวิจัยแบบ การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ใช้การเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant) โดยวิธีใช้การคัดเลือกแบบเจาะจงผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่เกี่ยวข้อง จำนวน 11 คน ซึ่งมีความเชี่ยวชาญในการวิเคราะห์วิถีชีวิตพระสงฆ์ไทยกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน  ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลศึกษาหลักการเกี่ยวกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน พบว่า รูปแบบวิถีปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน 5 สายของพระสงฆ์ไทยในยุคศตวรรษที่ 25 กับยุคปัจจุบัน ทุกสายล้วนปฏิบัติ ตามหลักสติปัฏฐานเหมือนกัน วิถีปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน 5 สายของพระสงฆ์ไทยในปัจจุบัน ยึดหลักสติปัฏฐาน 4 ตามพระไตรปิฎกและวิสุทธิมรรค โดยมีความแตกต่างในวิธีสอนด้านกายานุปัสสนา ขณะที่เวทนานุปัสสนา จิตตานุปัสสนา และธัมมานุปัสสนาใช้ร่วมกัน แต่คำอธิบายอาจต่างกัน 2. ผลศึกษาวิเคราะห์วิถีชีวิตพระสงฆ์ไทยกับการปฎิบัติวิปัสสนากรรมฐานในยุคปัจจุบัน พบว่า มีความแตกต่างในแง่ของรายละเอียดวิธีการ และข้อวัตรปฏิบัติ วิธีการปฏิบัติอาจหลากหลายตามเทคนิคของผู้สอน แต่ทั้งหมดสอดคล้องกับหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท การมีรูปแบบที่หลากหลายช่วยให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงวิธีที่เหมาะสมกับจริตตน โดยมีเป้าหมายเดียวคือการหลุดพ้นจากทุกข์สู่นิพพาน