การศึกษากระบวนการฝึกจิตตปัญญาตามแนวธุดงควัตร

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มี วัตถุประสงค์ ประกอบด้วย 1) เพื่อศึกษาหลักการเกี่ยวกับกระบวนการฝึกจิตตปัญญาตามแนวธุดงควัตร  และ 2) เพื่อการวิเคราะห์แนวทางเกี่ยวกับกระบวนการฝึกจิตตปัญญาตามแนวธุดงควัตร การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ ประกอบด้วย วิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) สัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กับกลุ่มเป้าหมาย 15 คน/รูป ผลการวิจัยพบว่า

1. การศึกษาหลักการเกี่ยวกับกระบวนการฝึกจิตตปัญญาตามแนวธุดงควัตร ผลการวิจัย พบว่า การฝึกจิตตปัญญาตามแนวธุดงควัตรของ หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต หลวงปู่ดูลย์ อตุโล และ หลวงปู่ชา สุภทฺโท เมื่อพิจารณาแล้วจากการศึกษาข้อมูล การฝึกจิตตปัญญาโดยทั่วไปว่า จิตของชาวเอเชียและชาวตะวันตก โดยพื้นฐานแล้วไม่แตกต่างกัน ซึ่งการปฎิบัติธรรมปัญญาที่แท้เกิดจากการที่เรา มีสติในทุก ๆ อิริยาบถ การฝึกปฏิบัติต้องเริ่มขึ้นทันทีที่ตื่นนอนตอนเช้า และต้องปฏิบัติ ให้ต่อเนื่อง ยึดถือธุดงควัตรด้วยจริยวัตรปฏิปทาจนได้รับการยกย่องจากผู้ศรัทธาทั้งหลายว่าเป็นพระผู้เลิศทางธุดงควัตร เข้าใจหลักสามารถรู้เห็นและเข้าใจได้ด้วยการศึกษาจิตของตนเอง และแนวทางการสร้างสัมพันธภาพกับที่เรียน

2 การวิเคราะห์แนวทางเกี่ยวกับกระบวนการฝึกจิตตปัญญาตามแนวธุดงควัตร ผลการวิจัย พบว่า 1) เข้าใจหลักการของการพัฒนาเข้าสู่มิติที่สามซึ่งเป็นอิสรภาพในระดับสูงสุดว่าเป็น การเกิดญาณหยั่งรู้จนแทงตลอดถึงความจริงของสรรพสิ่ง ว่าทั้งส่วนที่เป็นร่างกายและส่วนที่เป็นจิตใจไม่มีส่วนใดที่เป็นตัวเราหรือของเราอย่างแท้จริง จะเลือกทำสิ่งที่เหตุผลหรือปัญญาเห็นว่าถูกต้อง 2) ลักษณะการปฎิบัติธุดงค์ กับการปฎิบัติธรรม มีเป้าหมายเหมือนกัน เพื่อให้พ้นทุกข์ หลักปฏิบัติเราต้องเรียนรู้กาย เรียนรู้ใจ ความอยากเกิดจากอะไร ความอยากเกิดจากการไม่รู้ความจริงของกายของใจ 3) พระสงฆ์หรืออุบาสกอุบาสิกามีความรู้ความเข้าใจในการปฏิบัติ และ 4) เกิดเรียนรู้ถึงความสุขแม้จะมองว่าดูทุกข์ แต่เมื่ออินทรีย์ของผู้ปฏิบัติแกร่งกล้านาน ๆ ก็จะเห็นสุขคือสุขโดยการละสิ่งต่าง ๆ ได้มีผู้คนศรัทธาในพระพุทธศาสนา ก็ยังผลให้เกิดประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาในภาพรวม