แนวคิดภาวะผู้นำทางการตัดสินใจของผู้บริหารระดับกลางในมหาวิทยาลัยของรัฐกลุ่มที่ 2 แห่งหนึ่งในจังหวัดสงขลา
คำสำคัญ:
ภาวผู้นำ, การตัดสินใจ, ผู้บริหารระดับกลาง, มหาวิทยาลัยของรัฐ กลุ่มที่ 2บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดภาวะผู้นำทางการตัดสินใจของผู้บริหารระดับกลางในมหาวิทยาลัยของรัฐ กลุ่มที่ 2 แห่งหนึ่งในจังหวัดสงขลา และเพื่อเสนอแนวทางที่เหมาะสมในการส่งเสริมภาวะผู้นำซึ่งเอื้อต่อการตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพของผู้บริหารระดับกลางในมหาวิทยาลัยดังกล่าว เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แนวคิดปรากฏการณ์วิทยา และใช้กระบวนทัศน์การวิจัยแบบการตีความ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ บุคลากรทางการศึกษาที่มีตำแหน่งบริหารในระดับมหาวิทยาลัย และเป็นผู้บริหารระดับกลาง ได้แก่ ผู้อำนวยการสำนัก ผู้อำนวยการกอง หรือหัวหน้าหน่วยงานที่เรียกชื่ออย่างอื่นที่มีฐานะเทียบเท่า ผู้ให้ข้อมูลถูกคัดเลือกโดยใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง และแบบสะดวก เครื่องมือที่ใช้คือแบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกต ที่ผู้วิจัยออกแบบและสร้างขึ้นจากการรวบรวมข้อมูลปฐมภูมิ และเก็บข้อมูลโดยวิธีสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวนผู้ให้ข้อมูลถึงจุดอิ่มตัวที่ 11 ราย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ร่วมกับการวิเคราะห์แบบเชิงประเด็นและการสังเกต
ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นำทางการตัดสินใจของผู้บริหารระดับกลางมีลักษณะการตัดสินใจที่มีระบบและมีเหตุผล โดยพิจารณาจากข้อมูล ข้อเท็จจริง และข้อจำกัดขององค์กร เช่น กฎหมาย บุคลากร และงบประมาณ การตัดสินใจในสถานการณ์ปกติเน้นการมีส่วนร่วม ขณะที่สถานการณ์เร่งด่วนให้ความสำคัญกับความรวดเร็วและประโยชน์สูงสุดขององค์กร แนวคิดดังกล่าวสอดคล้องกับทฤษฎีการตัดสินใจของไซมอน ซึ่งประกอบด้วยการระบุปัญหา ออกแบบทางเลือก และเลือกแนวทางแก้ไข ภายใต้ข้อจำกัดด้านข้อมูล เวลา และทรัพยากร
ข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนาภาวะผู้นำ ได้แก่ การอบรมทักษะการตัดสินใจที่มีระบบ ส่งเสริมการมีส่วนร่วม เตรียมความพร้อมต่อสถานการณ์เร่งด่วน พัฒนาระบบข้อมูลสนับสนุน เสริมสร้างความโปร่งใส และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในองค์กร
Downloads
เอกสารอ้างอิง
จิตรกร จันทร์สุข, เสาวนี สิริสุขศิลป์ และ ปารย์พิชชา ก้านจักร. (2564). การตัดสินใจสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 10(2), 223–238.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์, สัมฤทธิ์ กางเพ็ง และ เพ็ญพรรณ เฟื่องฟูพลอย. (2567). ภาวะผู้นำทางการตัดสินใจของผู้บริหารสถานศึกษาสถาบันการอาชีวศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือภายใต้สถานการณ์วิถี ปกติใหม่. วารสารส่งเสริมและพัฒนาวิชาการสมัยใหม่, 2(4), 31-47.
นพวรรณ คำเพ็ญ. (2567). การตัดสินใจของผู้บริหารสถานศึกษากับการทำงานเป็นทีมของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต 1. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปนิดา เนื่องพะนอม. (2560). กลยุทธ์การบริหารมหาวิทยาราชภัฏเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ประไพพิมพ์ สุธีวสินนนท์ และประสพชัย พสุนนท์. (2559). กลยุทธ์การเลือกตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารปาริชาติ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 29(2), 31–48.
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2566). แผนบริหารความเสี่ยง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประจำปีงบประมาณ 2567. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
มหาวิทยาลัยมหิดล. (2564). คู่มือการบริหารความเสี่ยง มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2564. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
วรรณดี สุทธินรากร. (2559). การวิจัยเชิงคุณภาพ การวิจัยในกระบวนทัศน์ทางเลือก (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: สยามปริทัศน์.
วรรณวิชนี ถนอมชาติ และคณะ (2563). การนำเสนอผลการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารชุมชนวิจัยและพัฒนาสังคม, 14(4), 1–13.
สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2565). รายงานประจำปี 2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
แสงเทียน กุ่มเดช และ กัญญ์รัชการย์ เลิศอมรศักดิ์. (2568). ทักษะการตัดสินใจของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 16(1), 461–468.
หฐยา ผิวทอง, สักรินทร์ อยู่ผ่อง และอัคครัตน์ พูลกระจ่าง. (2567). การพัฒนารูปแบบการบริหารงานแบบยืดหยุน สําหรับผูบริหารระดับกลางของกระทรวงการคลัง. วารสารดุษฎีบัณฑิตสังคมศาสตร, 14(3), 779-792.
อนิวัช แก้วจำนงค์ และศิริจันทร์ ภักดี. (2566). คุณลักษณะบัณฑิตระดับบัณฑิตศึกษาที่พึงประสงค์ ของผู้ใช้บัณฑิตกับความเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงในองค์การ. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 15(3), 214-227.
Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Creswell, J. W., & Baez, J. W. (2021). 30 essential skills for the qualitative researcher (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
Goleman, D. (2000). Leadership that gets results. Harvard Business Review, 78(2), 78–90.
Kaewjomnong, A. (2022). Measurement Concept, Measurement Error and Quality Inspection of Research Instruments for Conducting Quantitative Research in Economics and Business Administration. Economics and Business Administration Journal Thaksin University, 14(4), 203-226.
Mdpi. (2024). Academic Middle Managers in Mission-Driven Universities: Navigating Strategic Uncertainty. Education Sciences, 14(6), 609.
Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Simon, H. A. (1947). Administrative behavior: A study of decision-making processes in administrative organizations. New York, NY: Macmillan.
Springer. (2023). University decision-making and academic well-being in times of change. Cham, Switzerland: Springer.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการศึกษา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
