การพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ในสถานศึกษา และแนวทางและปัจจัยสู่ความสำเร็จ

ผู้แต่ง

  • จีรัษติธร มุกดาเพชร คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

คำสำคัญ:

การพัฒนาองค์การ, การพัฒนาองค์การในสถานศึกษา, องค์การแห่งการเรียนรู้

บทคัดย่อ

ในบริบทของการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว สถานศึกษาจำเป็นต้องปรับตัวให้สามารถดำรงอยู่และพัฒนาได้อย่างยั่งยืน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อระบบการศึกษาไทยยังคงประสบปัญหาด้านคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา และข้อจำกัดด้านประสิทธิภาพการบริหารจัดการภายในองค์กร บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดและทฤษฎีขององค์การแห่งการเรียนรู้จากนักวิชาการสำคัญ ได้แก่ Stata, Senge, Marquardt และ Garvin รวมถึงการสังเคราะห์ลักษณะของสถานศึกษาแห่งการเรียนรู้ในบริบทของประเทศไทย โดยมุ่งเน้นการเสนอแนวทางการพัฒนาและปัจจัยสู่ความสำเร็จที่เหมาะสมกับบริบทของสถานศึกษาไทย ทั้งในด้านภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ วัฒนธรรมองค์กร การบริหารจัดการความรู้ การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ การสร้างวิสัยทัศน์ร่วม และการพัฒนาศักยภาพบุคลากรอย่างต่อเนื่อง บทความชี้ให้เห็นว่า การส่งเสริมให้สถานศึกษาเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้เป็นกลไกสำคัญในการยกระดับคุณภาพการศึกษา เนื่องจากองค์กรที่เรียนรู้ได้จะสามารถตอบสนองต่อความเปลี่ยนแปลง เรียนรู้จากประสบการณ์ และพัฒนาองค์ความรู้ใหม่เพื่อขับเคลื่อนสู่เป้าหมายของการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ การพัฒนาองค์กรทางการศึกษาให้เป็นองค์การแห่งการเรียนรู้จะต้องได้รับการสนับสนุนจากทั้งผู้นำทางการศึกษา นโยบายระดับชาติ และการมีส่วนร่วมของบุคลากรในองค์กร เพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้ร่วมกันและนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงระบบอย่างแท้จริง อันจะส่งผลให้สถานศึกษามีความสามารถในการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและยั่งยืนในระยะยาว

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

ชูศักดิ์ สุขวานิช. (2561). การพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ในสถานศึกษา. วารสารวิจัยทางการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา, 13(2), 85–98.

ดวงเดือน จันทร์เจริญ. (2552). การพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

บรรจง บรรลือทรัพย์. (2563). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ในสถานศึกษา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

บุญทัน ดอกไธสง. (2557). องค์การแห่งการเรียนรู้กับการพัฒนาศักยภาพครูในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 8(1), 44–58.

มงคลชัย วิริยะพินิจ. (2546). การพัฒนาองค์กรแห่งการเรียนรู้เพื่อความยั่งยืน. กรุงเทพฯ: บริษัท

ซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด (มหาชน).

วิจิตร ศรีสอ้าน. (2559). การปฏิรูปการศึกษาเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วิโรจน์ สารรัตนะ. (2551). การบริหารองค์การแห่งการเรียนรู้: แนวคิดและการประยุกต์ใช้ในสถานศึกษา. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

วันชัย ปานจันทร์. (2545). การจัดการองค์ความรู้กับการพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 4(2), 33–42.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). รายงานสภาวะการศึกษาไทย ปี 2561/62. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

สุทธิลักษณ์ พฤกษ์อาภรณ์. (2562). ภาวะผู้นำกับการพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุพัตรา สุภาพ. (2560). โครงสร้างและกลไกการเรียนรู้ในองค์การศึกษา. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

สุวัฒน์ อัศวไชยชาญ. (2560). แนวทางการพัฒนาโรงเรียนสู่การเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา, 9(1), 11–25.

อัจฉรา ชีวพันธ์. (2558). การบริหารองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียน. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). New York, NY: Teachers College Press.

Garvin, D. A. (1993). Building a learning organization. Harvard Business Review, 71(4), 78–91.

Hargreaves, A., & Fullan, M. (2012). Professional capital: Transforming teaching in every school. New York, NY: Teachers College Press.

Leithwood, K., Louis, K. S., Anderson, S., & Wahlstrom, K. (2006). How leadership influences student learning. New York, NY: Wallace Foundation.

Marquardt, M. J. (1996). Building the learning organization: A systems approach to quantum improvement and global success. New York, NY: McGraw-Hill.

OECD. (2018). The future of education and skills: Education 2030. Paris, France: OECD Publishing.

Pedler, M., Burgoyne, J., & Boydell, T. (1991). The learning company: A strategy for sustainable development. London, England: McGraw-Hill.

Senge, P. M. (1990). The fifth discipline: The art and practice of the learning organization. New York, NY: Doubleday.

Senge, P. M. (2006). The fifth discipline: The art and practice of the learning organization. Doubleday.

Stata, R. (1989). Organizational learning - The key to management innovation. Sloan Management Review, 30(3), 63–74.

Watkins, K. E., & Marsick, V. J. (1993). Sculpting the learning organization: Lessons in the art and science of systemic change. San Francisco, CA: Jossey-Bass.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

12/16/2025

รูปแบบการอ้างอิง

มุกดาเพชร จ. (2025). การพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ในสถานศึกษา และแนวทางและปัจจัยสู่ความสำเร็จ. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการศึกษา, 3(3), 148–164. สืบค้น จาก https://so11.tci-thaijo.org/index.php/IAEM/article/view/2219

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ (Academic Articles)