การวิเคราะห์พิธีกรรมการรำผีฟ้า: มิติทางการรักษาและความเชื่อในสังคมไทย
คำสำคัญ:
พิธีกรรมรำผีฟ้า, การรักษา, ความเชื่อ, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, สังคมไทยบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มุ่งวิเคราะห์พิธีกรรมการรำผีฟ้า ซึ่งเป็นพิธีกรรมการรักษาความเจ็บป่วยที่มีความเชื่อเรื่องผีเข้ามาเกี่ยวข้อง โดยพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างพิธีกรรม ระบบความเชื่อ และการดำรงอยู่ของคนในชุมชน ผ่านการเก็บข้อมูลด้วยการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการศึกษาพบว่า พิธีกรรมรำผีฟ้ามีบทบาทสำคัญในฐานะกลไกเยียวยารักษาทั้งทางกายและจิตใจ ตลอดจนเป็นพื้นที่ในการธำรงรักษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่น อย่างไรก็ตาม ภายใต้กระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยสมัยใหม่ พิธีกรรมนี้กำลังเผชิญความท้าทายจากการลดลงของผู้สืบทอด ดังนั้นการสร้างความเข้าใจและการให้คุณค่าต่อภูมิปัญญาท้องถิ่น จึงเป็นแนวทางสำคัญในการอนุรักษ์และสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่านี้ให้คงอยู่สืบไป
References
กนกวรรณ มะโนรมย์. (2552). พิธีกรรมการรักษา: การผสมผสานระหว่างการแพทย์พื้นบ้านกับการแพทย์สมัยใหม่. ศูนย์การแพทย์ชาติพันธุ์และการแพทย์ทางเลือก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2537). วาทกรรมหมอผีอีสาน. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
เฉลิมศักดิ์ พิกุลศรี. (2556). หมอลำผี: บทบาทหน้าที่ในสังคมอีสาน. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ยศ สันตสมบัติ. (2533). มนุษย์กับวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เสาวภา พรสิริพงษ์. (2561). การศึกษาพิธีกรรมการเข้าทรงของชาวไทยเขมรเพื่อการสืบทอดทางวัฒนธรรม. วารสารวิจัยราชภัฏพระนคร สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 13(2), 163-175.
โสภิตา ศรีจันทรา. (2557). การศึกษาเชิงวิเคราะห์พิธีกรรมการรักษา “การลงผี” ของหมอพื้นบ้านอีสาน. วารสารไทยศึกษา, 10(2), 93-120.