A STUDY OF THE RICE BLESSING CEREMONY: ADAPTATION IN THE CONTEXT OF MODERN AGRICULTURE
Keywords:
Rice Blessing Ceremony, Adaptation, Modern Agriculture, Tradition, CultureAbstract
This article aims to study the rice blessing ceremony as an important tradition in Thai society in the past by analyzing the adaptation of the tradition in the context of modern agriculture. The study was conducted through historical and anthropological documents, along with field research to conduct interviews and participant observation. The results showed that many communities continue the rice blessing ceremony even in the era of decreased rice farming by human labor. Originally, this tradition was performed to boost the morale of farmers and for agricultural productivity. However, today there are additional goals to preserve traditions, promote tourism, and maintain community culture. The rice blessing ceremony, therefore, still exists amid changes, but there have been modifications in its form and function to suit the changing social and economic contexts.
References
กิตติศักดิ์ ธีรเวชเจริญชัย. (2561). พิธีกรรมข้าวไทย: การจัดการทรัพยากรและภูมิปัญญาท้องถิ่น. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่, 10(1), 99-119.
ทรงเดช ชัยชนะ. (2558). วิถีชาวนา: การเปลี่ยนแปลงของการผลิตข้าวภาคกลางในศตวรรษที่ 21. วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2538). ข้าว ชาวนา และรัฐ. ใน เอกสารประกอบการสัมมนาประวัติศาสตร์สังคม ครั้งที่ 5. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พัชรินทร์ ลาภานันท์. (2554). ประเพณีการทำขวัญข้าวในภาคอีสาน: ความเชื่อ พิธีกรรม และการสืบทอด. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
มณีมัย ทองอยู่. (2520). ประเพณีการทำนาในภาคกลาง. โครงการตำราและเอกสารทางวิชาการ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2560). ประเพณีลงแขกเกี่ยวข้าวและการทำขวัญข้าว. สืบค้น 8 ธันวาคม 2566, จาก https://www.silpa-mag.com/culture/article_9667
สมศักดิ์ ศรีสันติสุข. (2535). การเปลี่ยนแปลงสังคมชาวนาอีสาน พ.ศ.2495-2535. สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน. (2555). ขวัญข้าว. สืบค้น 12 ธันวาคม 2566, จาก https://www.saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=10&chap=1&page=t10-1-infodetail05.html
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2563). การสำรวจภาวะการทำงานของประชากร ไตรมาส 3 พ.ศ. 2563. สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2530). ขวัญข้าวลาว. ศิลปวัฒนธรรม, 8(10), 138-144.
อุดม หนูทอง. (2539). พระแม่โพสพ: มนต์ขลังแห่งผืนนาและต้นกล้า. เคล็ดไทย.
ชนม์กานต์ กาญจนะโภคิน. (2563). แนวทางการสร้างการมีส่วนร่วมของเยาวชนในการอนุรักษ์ประเพณีการทำขวัญข้าว. วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา, 12(1), 45-58.
ดุษฎี ทายตะคุ. (2560). ประเพณีการทำขวัญข้าวในฐานะภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 29(2), 101-112.
ทิพวรรณ สุขใจรุ่งวัฒนา. (2564). การเชื่อมโยงประเพณีการทำขวัญข้าวกับการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ-วัฒนธรรม: กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนในอำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี, 14(1), 210-225.
ธนพล ใจภักดี. (2562). ความสมดุลระหว่างการอนุรักษ์และการปรับประยุกต์: กรณีศึกษาประเพณีการทำขวัญข้าวในอีสาน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 38(1), 154-168.
สายฝน เอกชัย. (2560). การใช้สื่อดิจิทัลเพื่อสืบสานประเพณีการทำขวัญข้าว ในอำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 9(2), 64-79.
สุภาพร คงศิริรัตน์. (2563). วิถีชาวนาไทยในปัจจุบัน: ความเปลี่ยนแปลงของประเพณีการทำขวัญข้าวในชุมชนภาคกลาง. วารสารร่มพฤกษ์ มหาวิทยาลัยเกริก, 38(2), 89-104.
