วิเคราะห์พิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่ง: ความเชื่อและการธำรงอัตลักษณ์ ของชาวไทยเชื้อสายมอญ
คำสำคัญ:
พิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่ง, ความเชื่อ, การธำรงอัตลักษณ์, ชาวไทยเชื้อสายมอญบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่งซึ่งเป็นความเชื่อดั้งเดิมของชาวไทยเชื้อสายมอญ และวิเคราะห์การธำรงอัตลักษณ์ของชาวไทยเชื้อสายมอญผ่านพิธีกรรมนี้ โดยใช้วิธีการศึกษาทางมานุษยวิทยาและทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่าพิธีเลี้ยงผีหม้อนึ่งเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่สำคัญในการธำรงอัตลักษณ์ความเป็นมอญของชาวมอญในประเทศไทย การประกอบพิธีกรรมนี้ไม่เพียงแต่เป็นการแสดงถึงความเคารพต่อบรรพบุรุษ แต่ยังเป็นการถ่ายทอดความรู้และค่านิยมทางวัฒนธรรมมอญจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง อย่างไรก็ดี ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์และการเปลี่ยนแปลงทางสังคมวัฒนธรรม พิธีกรรมนี้ได้ถูกปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับบริบทสังคมปัจจุบัน บทความนี้เสนอว่าพิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่งควรได้รับการอนุรักษ์ไว้เพื่อเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาวไทยเชื้อสายมอญต่อไป
References
กาญจนา แย้มสรวล. (2564). แนวทางการฟื้นฟูและส่งเสริมพิธีกรรมการเลี้ยงผีในชุมชนมอญ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 12(2), 215-237.
เก้ากิจ มนต์แท้. (2563). พิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่งกับการสร้างพื้นที่ทางวัฒนธรรมของชาวมอญในภาคกลางของประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์, 32(1), 103-129.
เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์. (2561). บทบาทขององค์กรภาครัฐในการอนุรักษ์พิธีกรรมพื้นบ้าน: ข้อเสนอเชิงนโยบาย. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 58(2), 52-71.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. (2514). นิทานโบราณคดี. พระนคร: องค์การค้าของคุรุสภา.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2550). มอญในเมืองไทย. โครงการวิถีทรรศน์.
บุญเลิศ ศรีสุวรรณ. (2560). การเปลี่ยนแปลงของประเพณีการเลี้ยงผีมอญในยุคโลกาภิวัตน์. วารสารวิจัย มสด สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 13(1), 136-152.
เผชิญ กิจระการ. (2561). พิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่งของชาวมอญ: การธำรงและการปรับเปลี่ยน. วารสารชุมชนวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 12(1), 111-132.
วิไลรัตน์ สุขสว่าง. (2554). พิธีกรรมการเลี้ยงผีหม้อนึ่งของชาวไทยเชื้อสายมอญในภาคกลางของประเทศไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 30(5), 167-185.
สุภัค มหาวรากร. (2561). วัฒนธรรมมอญในมิติของการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนา. อุษาคเนย์.