มุมมองของครูต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้ฐานชุมชนและโครงงานดิจิทัลเพื่อส่งเสริมสมรรถนะ นวัตกรดิจิทัลของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสกลนคร
DOI:
https://doi.org/10.64186/jsp2863%20%20%20คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้ฐานชุมชน, โครงงานดิจิทัล, สมรรถนะนวัตกรดิจิทัล, ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษามุมมองและประสบการณ์ของครูต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้ฐานชุมชนและโครงงานดิจิทัล วิเคราะห์ปัจจัยสนับสนุนและอุปสรรค และเสนอแนวทางการพัฒนาที่เหมาะสมกับบริบทของโรงเรียนมัธยมศึกษาในจังหวัดสกลนคร ในยุคดิจิทัลที่การเรียนรู้ต้องเชื่อมโยงกับชีวิตจริงและชุมชน การจัดการเรียนรู้เชิงนวัตกรรมที่ใช้ฐานชุมชนร่วมกับโครงงานดิจิทัลจึงมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะนวัตกรดิจิทัล สามารถคิดอย่างสร้างสรรค์ แก้ปัญหาเชิงระบบ และพัฒนานวัตกรรมที่ตอบสนองต่อความต้องการของสังคมได้อย่างแท้จริง ผู้เขียนนำเสนอ (1) แนวคิดและความสำคัญของการจัดการเรียนรู้โดยใช้ฐานชุมชนและโครงงานดิจิทัล (2) มุมมองและประสบการณ์ของครูผู้สอนต่อการจัดการเรียนรู้ในบริบทโรงเรียนมัธยมศึกษา (3) ปัจจัยสนับสนุนและอุปสรรคที่มีผลต่อการดำเนินการ (4) ผลการวิเคราะห์แนวทางการพัฒนาเพื่อยกระดับคุณภาพการจัดการเรียนรู้ และ (5) แนวทางการประยุกต์ใช้ผลการวิจัยเพื่อพัฒนานโยบายและการปฏิบัติในระดับสถานศึกษาและชุมชน การวิจัยใช้ระเบียบวิธีเชิงคุณภาพกับครูผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสกลนคร จำนวน 12 คน โดยใช้กระบวนการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (Professional Learning Community: PLC) เป็นกลไกสำคัญ เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบสังเกตการสอน และแบบวิเคราะห์เอกสาร ผลการวิจัยพบว่า ครูให้ความสำคัญกับการออกแบบการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงชุมชนกับโครงงานดิจิทัล ( = 4.52) และใช้ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ที่เป็นระบบ เน้นการประเมินตามสมรรถนะและผลงานจริง (
= 4.67) ปัจจัยสนับสนุนที่สำคัญคือความกระตือรือร้นของนักเรียน (ร้อยละ 100) และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านกระบวนการ PLC (ร้อยละ 91.67) ขณะที่อุปสรรคหลักคือข้อจำกัดด้านเวลา (ร้อยละ 91.67) แนวทางการพัฒนาที่เหมาะสมประกอบด้วย 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการฐานชุมชนกับโครงงานดิจิทัล (
= 4.73) ด้านเนื้อหาและกิจกรรมที่ใช้โจทย์ปัญหาจริงจากชุมชน (
= 4.68) ด้านสื่อและเทคโนโลยีดิจิทัลที่ใช้แพลตฟอร์มออนไลน์หลากหลาย (
= 4.82) และด้านการวัดและประเมินผลที่เน้นสมรรถนะและผลงานจริง (
= 4.77) องค์ความรู้จากบทความนี้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนานโยบายการศึกษา การวางแผนพัฒนาครูและสถานศึกษา ตลอดจนสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างโรงเรียนกับชุมชน เพื่อยกระดับคุณภาพผู้เรียนสู่การเป็นนวัตกรดิจิทัลที่มีสมรรถนะสูงในศตวรรษที่ 21
เอกสารอ้างอิง
Arroba-Freire, P., Castillo-Arredondo, M., Cepeda-Cobos, J., Godoy-Merchán, D., Paredes-Espinosa, F., & Acurio-Padilla, G. (2022). Using factor analysis to study digital competences in business administration students. Applied Sciences, 12(11), 5462. https://doi.org/10.3390/app12115462
Basilotta-Gómez-Pablos, V., Matarranz, M., Casado-Aranda, L.-A., & Otto, A. (2022). Teachers' digital competencies in higher education: A systematic literature review. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 19(1), 1–16. https://doi.org/10.1186/s41239-021-00312-8
Brown, B. D., Horn, R. S., & King, G. (2020). The effective implementation of professional learning communities. Educational Planning, 27(1), 5–20. https://isep.info/wp-content/uploads/2020/04/27.1.1_Implementation_PLCs.pdf
Buyukozkan, G., & Karabulut, Y. (2021). Digital service quality factors in healthcare industry: A systematic literature review. Journal of Enterprise Information Management, 34(6), 1677–1702. https://doi.org/10.1108/JEIM-07-2020-0282
Gallego-Arrufat, M. J., Torres-Hernández, N., & Pessoa, T. (2019). Competence of future teachers in the digital security area. Comunicar, 27(61), 57–67. https://doi.org/10.3916/C61-2019-05
Genlott, A. A., Grönlund, Å., & Viberg, O. (2019). Disseminating digital innovation in school–Leading second-order educational change. Education and Information Technologies, 24(5), 3021–3039. https://doi.org/10.1007/s10639-019-09908-0
Johnson, L. F., & Adams, S. (2021). Challenge based learning: The report from the implementation project (2nd ed.). The Digital Promise. https://digitalpromise.org/initiative/challenge-based-learning/
Khonglueang, J., Meepian, A., & Panarak, S. (2023). Developing digital competencies of Thai students through project-based learning: A case study of schools in northeastern Thailand. Journal of Education and Learning, 12(1), 124–135. https://doi.org/10.5539/jel.v12n1p124
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Prentice-Hall.
Lee, J., & Kim, J. (2022). The effects of a professional learning community on teachers' use of digital technology in classroom instruction. Education and Information Technologies, 27(3), 3871–3889. https://doi.org/10.1007/s10639-021-10735-5
Lucas, M., Bem-Haja, P., Siddiq, F., Moreira, A., & Redecker, C. (2021). The relation between in-service teachers' digital competence and personal and contextual factors: What matters most? Computers & Education, 160, 104052. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2020.104052
Marimon-Martí, M., Barberá-Cebolla, J., & López-Gómez, E. (2022). Digital literacy: A systematic review of the concept and its implications. Education and Information Technologies, 27, 13197–13224. https://doi.org/10.1007/s10639-022-11199-x
Ngampornchai, A., & Adams, J. (2020). Digital literacy in rural Thai communities: A case study of technology access and integration. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 17(1), 1–15. https://doi.org/10.1186/s41239-020-00214-1
Office of the National Digital Economy and Society Commission. (2019). Digital development plan for economy and society. Ministry of Digital Economy and Society. https://www.onde.go.th/view/1/แผนยุทธศาสตร์/TH-TH
Riina, V., Castañeda, S., Punie, Y., Brečko, B., Wagener, D., & Cachia, R. (2022). DigComp 2.2: The digital competence framework for citizens. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2760/115376
Sarwari, K., Haque, A. E., & Roshid, M. M. (2021). Digital competence development in resource-constrained environments: A framework for educator support. Journal of Educational Technology & Society, 24(4), 166–179.
Scherer, R., Howard, S. K., Tondeur, J., & Siddiq, F. (2021). Profiling teachers' readiness for online teaching and learning in higher education: Who's ready? Computers in Human Behavior, 118, 106675. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106675
Wisutthisak, L., & Jiraphan, S. (2022). Development of an active learning model based on project-based learning to enhance digital skills of secondary school students. Journal of Education Naresuan University, 24(2), 308–322. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/edujournal_nu/article/view/246284
Zhou, X., & Milecka-Forrest, M. (2021). Two groups separated by a shared goal: How academic managers and lecturers have embraced the introduction of digital technologies in UK higher education. Research in Learning Technology, 29. https://doi.org/10.25304/rlt.v29.2446
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมศึกษาปริทรรศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
