ความเสมอภาคทางการศึกษา : โอกาสการเข้าถึงและคุณภาพ

บทคัดย่อ

        บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาความเสมอภาคทางการศึกษาเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตและโอกาสทางสังคมของประชากร แม้ว่าประเทศไทยจะมีนโยบายและกฎหมายที่สนับสนุนการศึกษาสำหรับทุกคน    แต่ในทางปฏิบัติยังมีความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาที่เป็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไข บทความนี้มุ่งวิเคราะห์ความเสมอภาคทางการศึกษาใน 4 ประเด็น ได้แก่ 1) การเข้าถึงการศึกษาสำหรับทุกกลุ่มประชากร ซึ่งมีความท้าทายโดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทและกลุ่มเปราะบางทั้งเด็กยากจนและเด็กต่างด้าว 2) คุณภาพการศึกษาที่เท่าเทียมกัน     ซึ่งได้รับผลกระทบจากความแตกต่างของทรัพยากรระหว่างโรงเรียนในเมืองและชนบท 3) การสนับสนุนทางเศรษฐกิจและสังคม โดยสถานะทางเศรษฐกิจของครอบครัวมีผลโดยตรงต่อโอกาสทางการศึกษา และ 4) ระบบวัดและประเมินผลที่เป็นธรรมและครอบคลุม ซึ่งยังคงใช้มาตรฐานเดียวกันโดยไม่คำนึงถึงบริบทที่แตกต่างกันของผู้เรียน นอกจากนี้ยังได้นำเสนอแนวทางการพัฒนาในการเสริมสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา ได้แก่ การใช้เทคโนโลยีการเรียนรู้แบบปรับตัว (Adaptive Learning Technology) เพื่อลดอุปสรรคในการเข้าถึงการศึกษา  การพัฒนาครูและหลักสูตรให้เหมาะสมกับผู้เรียนที่หลากหลาย โดยใช้แนวคิดโรงเรียนในฐานะชุมชนแห่งการเรียนรู้ (School as Learning Community) การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนในการสนับสนุนการศึกษาโดยการถอดบทเรียนจากประเทศนิวซีแลนด์ และการออกแบบระบบการประเมินผลที่ยืดหยุ่นและสะท้อนศักยภาพที่แท้จริงของผู้เรียนโดยการให้ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback)  ซึ่งจะเป็นแนวทางที่ช่วยลดความเหลื่อมล้ำและส่งเสริมการจัดการศึกษาให้เท่าเทียมและมีคุณภาพต่อไป