การพัฒนากฎหมายว่าด้วยการบังคับใช้พิกัดศุลกากร

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และหลักการทางกฎหมายเกี่ยวกับการบังคับใช้พิกัดศุลกากรในระดับสากลและของประเทศไทย 2) วิเคราะห์สภาพปัญหาและอุปสรรคในการบังคับใช้พิกัดศุลกากรของประเทศไทยในปัจจุบัน 3) เปรียบเทียบกฎหมายและแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการบังคับใช้พิกัดศุลกากรของประเทศไทยกับประเทศที่มีระบบการจัดการศุลกากรที่มีประสิทธิภาพ 4) เสนอ แนะแนวทางในการพัฒนากฎหมายว่าด้วยการบังคับใช้พิกัดศุลกากรของประเทศไทยให้มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพด้วยการศึกษา ค้นคว้าข้อมูลจากหนังสือ ตำรา บทความ วิชาการ งานวิจัยและเอกสาร โดยนำข้อมูลมาวิเคราะห์ สังเคราะห์และใช้วิธีเรียบเรียงแบบพรรณนาความ เพื่อการบังคับใช้พิกัดศุลกากรได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น พร้อมทั้งวิเคราะห์แนวทางการพัฒนากฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากลและบริบทการค้าระหว่างประเทศในปัจจุบัน

ผลการศึกษาพบว่า ปัญหาสำคัญในการบังคับใช้พิกัดศุลกากรไทยประกอบด้วยความไม่ชัดเจนในการตีความพิกัด ปัญหาการใช้ดุลพินิจของเจ้าหน้าที่ และความซับซ้อนของกระบวนการพิจารณาข้อพิพาททางศุลกากร  

ผู้ศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะ ดังนี้ ข้อเสนอแนะเชิงกฎหมาย (1) การพัฒนากฎหมายให้ทันสมัยและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล ประเทศไทยควรปรับปรุงแนวปฏิบัติในการใช้ดุลพินิจให้สอดคล้องกฎหมายศุลกากรเพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในระบบการค้าโลก (2) ควรเสริมความเข้าใจในกฎหมายและการตีความพิกัดศุลกากรให้กับเจ้าหน้าที่ศุลกากรอย่างต่อเนื่อง (3) การจัดตั้งกลไกการวินิจฉัยพิกัดล่วงหน้า (Advance Ruling) ที่มีความชัดเจนและเป็นมาตรฐานควรปรับปรุงและขยายกลไกการขอคำวินิจฉัยพิกัดล่วงหน้าให้สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย (1) การพัฒนาเทคโนโลยีและระบบอิเล็กทรอนิกส์ในการตรวจสอบและยื่นคำขอ ควรพัฒนาระบบอิเล็กทรอนิกส์ในการยื่นคำร้องและการตรวจสอบพิกัดศุลกากรให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น (2) การฝึกอบรมและพัฒนาทักษะของเจ้าหน้าที่ศุลกากร ควรมีการฝึกอบรมให้เจ้าหน้าที่ศุลกากรมีความรู้ความเข้าใจในระบบพิกัดศุลกากรที่ทันสมัยและสามารถใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ (3) การเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศ ประเทศไทยควรเสริมสร้างความร่วมมือกับประเทศสมาชิกในองค์การการค้าโลก (WTO) และองค์กรระหว่างประเทศอื่น ๆ ในการแลกเปลี่ยนข้อมูลและแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุด (Best Practices)