การบูรณาการหลักธรรมาภิบาลกับการจัดการภาวะวิกฤต: บทเรียนจากนโยบายสาธารณะในสถานการณ์ฉุกเฉิน
คำสำคัญ:
ธรรมาภิบาล, การจัดการภาวะวิกฤต, นโยบายสาธารณะ, สถานการณ์ฉุกเฉิน, โควิด-19บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาการบูรณาการหลักธรรมาภิบาลกับการจัดการภาวะวิกฤตผ่านกรณีศึกษานโยบายสาธารณะในสถานการณ์ฉุกเฉินของประเทศไทย โดยเฉพาะในช่วงวิกฤตการแพร่ระบาดของโควิด-19 และภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา
ผลการศึกษาพบว่า การนำหลักธรรมาภิบาล 6 ประการ ได้แก่ หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักการมีส่วนร่วม หลักความรับผิดชอบ และหลักความคุ้มค่า มาประยุกต์ใช้ในการจัดการภาวะวิกฤตนำไปสู่ประสิทธิภาพและความยั่งยืนในการแก้ไขปัญหา
ผู้เขียนมีข้อเสนอแนะ ดังนี้ การปรับปรุงกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกับหลักนิติธรรม การพัฒนาระบบข้อมูลและการสื่อสารที่โปร่งใส การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน การกระจายอำนาจและทรัพยากรให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การพัฒนาระบบการติดตามและประเมินผลที่มีประสิทธิภาพ และการส่งเสริมการวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการบูรณาการหลักธรรมาภิบาลกับการจัดการภาวะวิกฤต
References
กรมพัฒนาธุรกิจการค้า. (2023). รายงานผลการดำเนินโครงการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโควิด-19. กรุงเทพฯ: กระทรวงพาณิชย์.
กระทรวงสาธารณสุข. (2022). รายงานผลการดำเนินงานของศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (ศบค.) ประจำปี 2564. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2020). การบริหารจัดการวิกฤตในยุค New Normal: บทเรียนและทางออกสำหรับประเทศไทย. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 18(2), 1-25.
เกษมศานต์ โชติชาครพันธุ์. (2022). การพัฒนาระบบการติดตามและประเมินผลการจัดการภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาการแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 48(1), 124-149.
ชาญชัย แสวงศักดิ์. (2023). หลักนิติธรรมกับการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน. วารสารนิติศาสตร์, 52(2), 45-68.
ณัฐวิทย์ พิมพะกรรณ์. (2022). การจัดการภัยแล้งตามหลักธรรมาภิบาลในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. วารสารการบริหารท้องถิ่น, 15(2), 123-140.
ทัศนีย์ สติมั่น. (2021). หลักธรรมาภิบาลกับการบริหารงานภาครัฐในยุคดิจิทัล. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 19(1), 78-102.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2022). การรวมศูนย์อำนาจในการจัดการวิกฤตโควิด-19: ข้อดีและข้อจำกัด. วารสารสังคมศาสตร์, 22(1), 56-83.
ธัญญาภรณ์ จันทรเวช และพฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2022). ความสัมพันธ์ระหว่างธรรมาภิบาลกับประสิทธิภาพในการบริหารงานภาครัฐ: กรณีศึกษาหน่วยงานด้านสาธารณสุขในสถานการณ์โควิด-19. วารสารการบริหารการปกครอง, 11(1), 29-53.
นภเรณู สัจจรักษ์ และศุภสวัสดิ์ ชัชวาลย์. (2020). ความขัดแย้งทางการเมืองกับการบริหารจัดการวิกฤตในประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 46(2), 56-82.
นวลน้อย ตรีรัตน์. (2021). ความโปร่งใสและการเข้าถึงข้อมูลในภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาการแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทย. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 12(2), 89-114.
นันทวัฒน์ บรมานันท์ และคณะ. (2023). การกระจายอำนาจในการจัดการภาวะวิกฤต: ความท้าทายและแนวทางการพัฒนา. วารสารการบริหารท้องถิ่น, 16(1), 34-59.
ประสพสุข ฤทธิเดช. (2021). การสื่อสารข้อมูลในภาวะวิกฤตโควิด-19: ปัญหาและแนวทางการพัฒนา. วารสารนิเทศศาสตร์, 39(2), 67-91.
ปิยะนุช เงินคล้าย. (2021). โครงสร้างองค์กรที่เหมาะสมสำหรับการจัดการภาวะวิกฤตในประเทศไทย. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 19(2), 45-72.
ปิยากร หวังมหาพร และธนวรรธ ศรีวะรมย์. (2023). ความท้าทายในการบูรณาการหลักธรรมาภิบาลกับการจัดการภาวะวิกฤต: บทเรียนจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารการบริหารการปกครอง, 12(1), 78-103.
พัชรินทร์ สิรสุนทร และคณะ. (2023). ผลกระทบของมาตรการเยียวยาทางเศรษฐกิจในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ต่อความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 63(1), 156-179.
ไพโรจน์ ภัทรนรากุล. (2023). การจัดการภาวะวิกฤตกับการพัฒนาที่ยั่งยืน: แนวคิดและแนวทางปฏิบัติ. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 21(1), 1-28.
วรเดช จันทรศร. (2021). ทฤษฎีและหลักการจัดการภาวะวิกฤตสมัยใหม่. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 19(1), 1-27.
วสันต์ เหลืองประภัสร์. (2022). การสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาอุทกภัยในภาคใต้ของประเทศไทย. วารสารการบริหารท้องถิ่น, 15(1), 70-95.
วิชัย รูปขำดี และคณะ. (2020). การประเมินธรรมาภิบาลในหน่วยงานภาครัฐของไทย: กรอบแนวคิดและเครื่องมือ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 16(1), 85-112.
วิไลวรรณ แสนชัย และคณะ. (2022). ปัจจัยความสำเร็จของการจัดการอุทกภัยโดยชุมชนเป็นฐานในจังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารการบริหารท้องถิ่น, 15(3), 165-190.
วิทยา ชินบุตร. (2023). ข่าวปลอมและข้อมูลบิดเบือนในภาวะวิกฤต: ความท้าทายและแนวทางการจัดการ. วารสารนิเทศศาสตร์, 41(1), 34-58.
วิภาวี เอี่ยมวรเมธ. (2021). ความเท่าเทียมในการบังคับใช้มาตรการควบคุมโรคในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารนิติศาสตร์, 50(2), 112-138.
วีระยุทธ พรพจน์ธนมาศ. (2022). การเข้าถึงข้อมูลและการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเชิงนโยบายในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 13(1), 45-72.
ศรีสมบัติ โชคประจักษ์ชัด และพีรสิทธิ์ คำนวณศิลป์. (2022). ความโปร่งใสในการสื่อสารกับความร่วมมือของประชาชนในภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาการแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 18(1), 123-148.
ศิวัช พงษ์เพียจันทร์. (2020). หลักการและแนวทางการจัดการภาวะวิกฤตในบริบทของประเทศไทย. วารสารการบริหารการปกครอง, 9(2), 15-40.
ศุภชัย ยาวะประภาษ. (2023). การพัฒนาระบบการติดตามและประเมินผลนโยบายสาธารณะในภาวะวิกฤต. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 21(1), 89-116.
ศุภชัย ศรีสุชาติ. (2021). การใช้อำนาจตามพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 ในการควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด-19: ข้อพิจารณาทางกฎหมายและหลักสิทธิมนุษยชน. วารสารนิติศาสตร์, 50(1), 45-72.
สกนธ์ วรัญญูวัฒนา. (2022). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความล้มเหลวในการจัดการภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาการแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทย. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 20(1), 56-83.
สมคิด เลิศไพฑูรย์ และคณะ. (2023). การกระจายอำนาจกับการจัดการภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาการจัดการโควิด-19 ในประเทศไทยเปรียบเทียบกับต่างประเทศ. วารสารการปกครองท้องถิ่น, 16(1), 1-31.
สมบัติ ธำรงธัญวงศ์. (2021). ธรรมาภิบาลกับการบริหารภาวะวิกฤตในประเทศไทย. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 19(2), 1-34.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2021). คู่มือการนำหลักธรรมาภิบาลมาใช้ในการบริหารจัดการภาครัฐในภาวะวิกฤต. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2022). รายงานการประเมินผลมาตรการเยียวยาและฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโควิด-19. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
เสาวลักษณ์ ชายทวีป และคณะ. (2023). ความคุ้มค่าและความยั่งยืนของมาตรการเยียวยาทางเศรษฐกิจในช่วงวิกฤตโควิด-19. วารสารเศรษฐศาสตร์ประยุกต์, 30(1), 34-59.
อนันต์ เกตุวงศ์ และคณะ. (2021). การจัดการอุทกภัยในประเทศไทย: ระบบเตือนภัยและการมีส่วนร่วมของชุมชน. วารสารการจัดการสิ่งแวดล้อม, 17(1), 78-103.
อมรา พงศาพิชญ์. (2022). อำนาจและการตรวจสอบถ่วงดุลในสถานการณ์ฉุกเฉิน: กรณีศึกษาการแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารรัฐศาสตร์, 43(1), 1-28.
อรรถสิทธิ์ พานแก้ว. (2022). ความสัมพันธ์ระหว่างธรรมาภิบาลกับประสิทธิภาพในการจัดการภาวะวิกฤตของหน่วยงานภาครัฐ. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 20(2), 78-105.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
