การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท

Main Article Content

ดร. สังข์วาล เสริมแก้ว
ดร. ภานุมาตร์ เนโส
ดร. สมบูรณ์ จารุณะ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาหลักคุณธรรมจริยธรรมในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา (2) เพื่อศึกษาหลักหลักกัลยาณมิตรธรรมในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา และ (3) เพื่อศึกษาการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามหลักกัลยาณมิตรธรรมในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท ซึ่งในงานวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงเชิงเอกสาร (Documentary Research) โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณนา


ผลการวิจัยพบว่า คุณธรรม คือ สิ่งที่แสดงออกทางใจ จริยธรรม คือ การแสดงออกทางกาย รู้ว่าสิ่งใดควรทำสิ่งใดไม่ควรทำ มีสติรู้เท่าทัน คุณธรรมจริยธรรมเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาคนให้มีปัญญามีความรู้ มีศีลธรรม ส่วนหลักกัลยาณมิตร คือ หลักการและคุณธรรม 7 ประการ ที่เป็นคุณลักษณะของกัลยาณมิตรตามหลักพุทธธรรมในพระพุทธศาสนา (1) ปิโย เป็นผู้อุดมด้วยปัญญาทั้งทางโลกและทางธรรม (2) ครุ มีความหนักแน่น ตั้งตนอยู่ในสัมมาทิฏฐิ (3) ภาวนีโย คือ รู้จักพูดชี้แจงให้เข้าใจ (4) วตฺตา จ พร้อมรับฟังคำปรึกษาข้อซักถาม (5) วจนกฺขโม อธิบายเนื้อความที่ยากให้เข้าใจได้อย่างง่าย (6) คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา ประพฤติปฏิบัติอยู่ในธรรม และ (7) โน จฏฺฐาเน นิโยชเย ไม่แนะนำในเรื่องไร้สาระ ไม่ชักจูงในทางที่เสียหาย


การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามหลักกัลยาณมิตรธรรม คือ (1) มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี (2) ประพฤติสมควรแก่ฐานะ ดำเนินชีวิตในทางที่ถูกต้องชอบธรรม (3) มีความรู้และภูมิปัญญาแท้จริง ทั้งเป็นผู้ฝึกอบรมและปรับปรุงตนอยู่เสมอ (4) รู้จักชี้แจงให้เข้าใจ แนะนำ ว่ากล่าว ตักเตือน และเป็นที่ปรึกษาที่ดี (5) มีความอดทนต่ออุปสรรค (6) เป็นผู้กระทำได้จริงในสิ่งที่สอนแก่ผู้อื่น และ (7) เป็นผู้นำและแบบอย่างของสังคม องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัย MBG+7 – MODEL


 

Article Details

How to Cite
เสริมแก้ว ส., เนโส ภ. ., & จารุณะ ส. (2024). การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสาร นวังคสัตถุสาสน์ปริทรรศน์, 2(2), 1–14. สืบค้น จาก https://so11.tci-thaijo.org/index.php/NVKS/article/view/1184
บท
บทความวิจัย

References

จุรีรัตน์ นุรักษ์. “การพัฒนาจริยธรรมด้านความมีวินัยในตนเองของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมการเล่านิทาน ศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 3 จังหวัดสงขลา”. สารนิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่, 2564.

นารีรัตน์ กว้างขวาง, “การบริหารงานโรงเรียนโดยใช้หลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2561.

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช, คำพ่อสอน: ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชดำรัสเกี่ยวกับเด็กและเยาวชน, พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์กรุงเทพมหานคร, 2552.

พระมหาชานนท์ ชัยมงคล. “การศึกษาการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวัดปรินายก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากรุงเทพมหานคร”. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเกริก, 2561.

สมชาย รัตนทองคำ. ปรัชญาการศึกษา. ขอนแก่น: คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2556.

แสง จันทร์งาม. คู่มือพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมสำหรับผู้บริหาร. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: กรมการศาสนา, 2550.