การเจริญอินทรียสังวรศีลในปาริสุทธิศีล

Main Article Content

พระปลัดวชิรสกนธิ์ นรินฺโท (แพรทอง)

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นเทคนิคการเจริญอินทรียสังวรศีลในปาริสุทธิศีล ได้แก่ ศีลคือการสำรวมอินทรีย 6 ประการ ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ซึ่งทำให้จิตสงบและพัฒนาไปสู่ความรู้ระดับญาณ การสำรวมทางสายตาเมื่อมองเห็นรูปก็เข้าใจว่าเป็นเพียงรูปที่จะตั้งอยู่ได้ชั่วคราวเท่านั้นเป็นสิ่งที่ไม่จีรังยั่งยืน การสำรวมทางหูเป็นการสำรวมทางการได้ยินเสียงที่จะเข้ามากระทบทางหูซึ่งมีทั้งเสียงที่น่ายินดีและเสียงไม่น่ายินดี สำรวมทางจมูก เป็นการสำรวมทางกลิ่นที่จะมาสัมผัสประสาททางจมูก การสำรวมทางลิ้นเป็นการสำรวมในการสัมผัสรสชาติของอาหาร การสำรวมทางกายเป็นการสัมผัสทางกายด้วยมีรสสัมผัสต่าง ๆ และการสำรวมทางใจเป็นการสัมผัสทางธรรมารมณ์หรือความรู้ทางอารมณ์  เพื่อให้เกิดความฉลาดรู้เท่าทันอารมณ์ เอาชนะตาในขณะเห็นรูป เอาชนะหูในขณะฟังเสียง เอาชนะจมูกในขณะดมกลิ่น เอาชนะลิ้นในขณะลิ้มรส เอาชนะกายในขณะถูกสัมผัส เอาชนะใจขณะรับอารมณ์ ไม่ให้เกิดความยินดียินร้ายอันเป็นเหตุทำให้ใจเศร้าหมองเสีย เมื่อทำได้อย่างนี้ ชื่อว่า เจริญอินทรียสังวรศีล ฉะนั้น การสำรวมอินทรีย์ คือตา  หู  จมูก  ลิ้น  กาย  ใจ ปัญหาหรือความทุกข์ก็จะไม่เกิดขึ้นกับตัวเราอย่างแน่นอน

Article Details

How to Cite
แพรทอง พ. น. (2024). การเจริญอินทรียสังวรศีลในปาริสุทธิศีล. วารสาร นวังคสัตถุสาสน์ปริทรรศน์, 2(1), 82–97. สืบค้น จาก https://so11.tci-thaijo.org/index.php/NVKS/article/view/1170
บท
บทความวิชาการ

References

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฏกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณ

ราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 2539.

ณัฏฐจิตต เลาหวีระ. “ศึกษาการพัฒนาอินทรียในอินทริยภาวนาสูตร”. วิทยานิพนธพุทธศาสตร

มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 2554.

พระกัมมัฏฐานาจริยะ พระปณฑิตาภิวงศ. รูแจงในชาตินี้. พิมพครั้งที่ 7. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ

บริษัท สหธรรมิก จํากัด. 2550.

พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). ตามรอยพระอรหันต์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธรรมสภา.

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ). วิปสสนากรรมฐาน. กรุงเทพมหานคร: บริษัท

ประยูรวงศพริ้นทติ้ง จำกัด. 2553.

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก าณสิทฺธิ). วิปสสนากรรมฐาน ภาค 2 วาดวย มหาสติปฏฐาน.

กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพสหธรรมิก จำกัด. 2548.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. พิมพ์ครั้งที่ 15.

กรุงเทพมหานคร :บริษัทสหธรรมิก จำกัด. 2552.

พระพุทธโฆสเถระ. คัมภีร์วิสุทธิมรรค. แปลและเรียบเรียงโดย สมเด็จพระพุฒาจารย์

(อาจอาสภมหาเถร). พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ บริษัท ธนาเพรส จำกัด.

พระพุทธโฆสเถระ. คัมภีร์วิสุทธิมรรค.แปลและเรียบเรียงสมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจอาสภมหาเถร).

พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ประยูรวงศ์พริ้นติ้ง จำกัด. 2547.

พระโสภณมหาเถระ (มหาสีสยาดอ). วิปสสนานัย. แปลโดย พระคันธสาราภิวงศ กรุงเทพมหานคร :

ประยูรสาสานการพิมพ์. 2555.

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก. สัมมาทิฏฐิ. เชียงใหม:

โรงพิมพ์นันทพันธ. 2554.