หลักสัมมาชีพในการดำเนินชีวิต

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นว่า  หลักสัมมาชีพ เป็นมรรคองค์ที่ 5 ในอริยมรรค หมายถึง การเลี้ยงชีพในทางที่ชอบ คือ เว้นมิจฉาอาชีวะ ประกอบสัมมาอาชีวะ คือ 1) การเลี้ยงชีพชอบทางกาย ได้แก่ เว้นจากการลักขโมย ทุจริต คดโกง เว้นจากอบายมุข เว้นจากมิจฉาวณิชชา 2) การเลี้ยงชีพชอบทางวาจา ได้แก่ ไม่โกหกหลอกลวงเลี้ยงชีพ ไม่พูดส่อเสียดเลี้ยงชีพ ไม่พูดคำหยาบเลี้ยงชีพ ไม่พูดเพ้อเจ้อเลี้ยงชีพ 3) การเลี้ยงชีพชอบทางใจ ได้แก่ ไม่โลภอยากได้ทรัพย์คนอื่นเลี้ยงชีพ ไม่คิดเบียดเบียนคนอื่นเลี้ยงชีพ ไม่คิดเอาเปรียบคนอื่นเลี้ยงชีพ การเลี้ยงชีพชอบทางใจจัดเป็นมโนกรรมฝ่ายกุศลที่สำคัญที่สุดเพราะเป็นต้นตอให้การดำเนินชีวิตภายนอกเป็นไปในแนวทางที่ถูกต้องชอบธรรม การเลี้ยงชีวิตชอบทางกายและวาจาที่ไม่เป็นการเบียดเบียนผู้อื่นให้ได้รับความเดือดร้อน และไม่ทำให้สังคมเกิดความวุ่นวาย จึงเป็นผลลัพธ์ทางกระทำที่มีการเลี้ยงชีพชอบทางใจเป็นเหตุ หลักสัมมาชีพจึงเป็นหลักการดำเนินชีวิตในทางที่ชอบของบุคคลทั่วไป