ปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกเรียนต่อแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ในประเทศไทย
คำสำคัญ:
Residency, Internship, Regional Hospital, Tertiary Hospital, Community Hospitalบทคัดย่อ
Background : ระบบการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านในประเทศไทยอาจแบ่งได้เป็น 2 ระบบ คือการฝึกอบรมในโรงพยาบาลศูนย์ต่างจังหวัดและการฝึกอบรมในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย ซึ่งสัดส่วนการฝึกอบรมในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยมีจำนวนมากกว่าอย่างชัดเจนเนื่องจากความนิยมเรียนต่อในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยมีมากกว่า ซึ่งหากรู้ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจเลือกสถานที่ฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านดังกล่าวก็น่าจะนำมาพัฒนาการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ให้ดีขึ้นซึ่งจะทำให้ความความนิยมในการเรียนต่อแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์มีมากขึ้นตามลำดับ
Method : การศึกษานี้เป็น analytical crossectional study เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามออนไลน์ในแพทย์ประจำบ้านที่กำลังฝึกอบรมในโรงพยาบาลศูนย์หรือโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยในต่างจังหวัด และศึกษาว่าปัจจัยต่างๆทั้งในแง่คุณสมบัติของสถาบันและเหตุผลส่วนบุคคลมีความสัมพันธ์กับการเลือกเรียนต่อแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ต่างจังหวัดหรือไม่
Result : มีผู้ตอบแบบสอบถามทั้งสิ้น 111 คน แบ่งเป็นเพศชาย 57 (51.35%) เพศหญิง 54 (48.65) เป็นแพทย์ที่ฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ต่างจังหวัดจำนวน 94 (84.68%) และฝึกอบรมในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยจำนวน 17 (15.32%) ผลการศึกษาพบว่าความไม่มั่นใจว่าจะได้รับเลือกเข้าเรียนต่อในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดที่สัมพันธ์กับการเลือกฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ (p-value = 0.001) ในขณะที่ปัจจัยเรื่องความซับซ้อนของผู้ป่วย คุณภาพของระบบการเรียนการสอน สิ่งสนับสนุนการเรียนการสอนและภาระงานที่ไม่หนักมาก มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในการวิเคราะห์แบบ univariate binary logistic regression แต่ไม่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในการวิเคราะห์แบบ multivariate binary logistic regression
Conclusion : ปัจจัยที่สำคัญที่ทำให้แพทย์เลือกฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ต่างจังหวัดในประเทศไทยคือความไม่มั่นใจว่าจะได้รับเลือกเข้าเรียนต่อในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย ซึ่งปัจจัยดังกล่าวเป็นเหตุผลส่วนบุคคลที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ แต่สิ่งที่โรงพยาบาลศูนย์สามารถพัฒนาได้คือ การพัฒนาระบบการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านให้มีคุณภาพ การพัฒนาสิ่งสนับสนุนการเรียนการสอน และการสร้างความสมดุลระหว่างการปฏิบัติงาน การเรียนรู้และชีวิตส่วนตัว ซึ่งหากศูนย์แพทย์ใดสามารถพัฒนาปัจจัยดังกล่าวได้ย่อมมีโอกาสที่แพทย์จะเลือกฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านที่โรงพยาบาลศูนย์นั้นๆเพิ่มมากขึ้นได้ในอนาคต
Keywords : residency , internship , regional hospital , tertiary hospital ,community hospital
เอกสารอ้างอิง
Siripanumas C, Suphanchaimat R, Nittayasoot N, Sawaengdee K. Distribution of Physicians to Public Health Facilities and Factors Contributing to New Medical Graduates Serving in Public Facilities, 2016–2020, Thailand. RMHP. 2022 Oct 27;15:1975–85.
Intralawan D, Morikawa HC, Morikawa MJ, Porruan R. Focusing on the assets in our challenges: family medicine residency programme in Chiang Rai, Thailand. Fam Med Community Health. 2020 Oct;8(4):e000500.
Hooda A, Dhillon MS, Neradi D, Kumar D, Vatsya P, Shetty A. Orthopedic Residency in a Tertiary Care Hospital of India: Positives, Negatives and Perspectives for Change. Indian J Orthop. 2021 May;55(Suppl 1):209–16.
Chen JG, Saidi A, Rivkees S, Black NP. University- Versus Community-Based Residency Programs: Does the Distinction Matter? J Grad Med Educ. 2017 Aug;9(4):426–9.
da Fonseca Lima EJ, Cavalcanti BQ da A, Capane Bonagura Cavalcante AC, Lins Martins PH, Agra KF, Fernandes AS. Reasons for Choosing a Reference Hospital During the Application for Medical Residency Programs: A Cross-Sectional Study. Adv Med Educ Pract. 2021;12:273–9.
Mohsin R. Performance of clinical clerks doing paediatric rotations in a community hospital versus a university hospital. Paediatr Child Health. 2007 Nov;12(9):761–4.
Apt E, Regev T, Shapira J, Haberfeld O, Duek OS, Bar-Yoseph R. Residents’ perspective on duty hours at an Israeli tertiary hospital. Isr J Health Policy Res. 2022 Feb 10;11(1):11.
Attieh E, Maalouf S, Chalfoun C, Abdayem P, Nemr E, Kesrouani A. Impact of female gender and perspectives of pregnancy on admission in residency programs. Reprod Health. 2018 Jul 5;15(1):121.
Mitsouras K, Dong F, Safaoui MN, Helf SC. Student academic performance factors affecting matching into first-choice residency and competitive specialties. BMC Medical Education. 2019;19(1):1–13.
van der Horst K, Siegrist M, Orlow P, Giger M. Residents’ reasons for specialty choice: influence of gender, time, patient and career. Med Educ. 2010 Jun;44(6):595–602.
Nagasaki K, Nishizaki Y, Hachisuka C, Shinozaki T, Shimizu T, Yamamoto Y, et al. Impact of duty hours on competency-related knowledge acquisition among community hospital residents. J Gen Fam Med. 2023 Mar;24(2):87–93.
Levinson W, Lurie N. When most doctors are women: what lies ahead? Ann Intern Med. 2004 Sep 21;141(6):471–4.
The Match. 2015 NRMP applicant survey. http://www. nrmp.org/new-2015-nrmp-applicant-survey-available [Internet]. NRMP. 2015 [cited 2025 Jun 18]. Available from: https://www.nrmp.org/match-data/2015/09/results-of-the-2015-nrmp-applicant-survey/
Williams M, Ambrose M, Carlin AM, Tyburski JG, Steffes CP. Evaluation of academic and community surgery clerkships at a Midwestern medical school. J Surg Res. 2004 Jan;116(1):11–3.
Carney PA, Ogrinc G, Harwood BG, Schiffman JS, Cochran N. The influence of teaching setting on medical students’ clinical skills development: is the academic medical center the “gold standard”? Acad Med. 2005 Dec;80(12):1153–8.
Kroot LJ, Barlow W, Murphy-Spencer A. Comparison and evaluation of the clinical experience of fourth-year medical students in a mandatory emergency medicine clerkship at university and community hospitals. Med Teach. 2001 May;23(3):310–2.
Myles TD. Obstetrics and gynecology final examination scores at university and community hospitals. A comparison. J Reprod Med. 2001 Apr;46(4):371–5.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารแพทยศาสตรศึกษาสำหรับบุคลากรทางการแพทย์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารแพทยศาสตรศึกษาสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ (การศึกษาวิชาชีพทางการแพทย์และสาธารณสุข) เป็นลิขสิทธิ์ของสำนักส่งเสริม สนับสนุนการผลิต พัฒนาแพทย์ และบุคลากรทางการแพทย์
