การจัดการขยะมูลฝอยโดยชุมชนมีส่วนร่วมของสำนักงานเขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
การจัดการขยะมูลฝอย, การมีส่วนร่วมของชุมชน, สำนักงานเขตบางขุนเทียนบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาการจัดการขยะมูลฝอยโดยชุมชนมีส่วนร่วมของสำนักงานเขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร (2) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการขยะ (3) สะท้อนปัญหาและอุปสรรค และ (4) เสนอแนวทางการจัดการขยะโดยชุมชนมีส่วนร่วม การวิจัยเป็นแบบเชิงคุณภาพ ใช้การสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 20 คน ได้แก่ ผู้บริหารสำนักงานเขต 4 คน เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน 6 คน ผู้นำชุมชน 5 คน และประชาชนในพื้นที่ 5 คน โดยวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการตีความเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า (1) การจัดการขยะโดยชุมชนมีส่วนร่วมของสำนักงานเขตบางขุนเทียน มีบทบาทสำคัญใน 4 ด้าน คือ ด้านการตัดสินใจ ชุมชนมีส่วนในการวางแผนการจัดการขยะ ด้านการปฏิบัติการ ชุมชนเข้าร่วมกิจกรรม เช่น การคัดแยกขยะและการรณรงค์ลดใช้ทรัพยากร ด้านผลประโยชน์ ชุมชนได้รับประโยชน์จากระบบการจัดการขยะและรายได้จากการรีไซเคิล และด้านการประเมินผล ชุมชนสามารถตรวจสอบและประเมินโครงการได้อย่างมีส่วนร่วม (2) ปัจจัยสำคัญต่อการจัดการขยะ ได้แก่ บทบาทของผู้นำชุมชนในการสร้างความร่วมมือ ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการคัดแยกขยะ การตระหนักในผลกระทบสิ่งแวดล้อม และการสื่อสารที่ชัดเจน ซึ่งช่วยส่งเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสมและเพิ่มการมีส่วนร่วม (3) ปัญหาและอุปสรรค ได้แก่ การขาดความร่วมมือของประชาชน ระบบการเก็บขยะที่ไม่สอดคล้อง ความไม่เพียงพอของถังขยะ และการขาดการตระหนักรู้ในวงกว้าง ทำให้การจัดการขยะไม่บรรลุเป้าหมาย (4) แนวทางการพัฒนา ประกอบด้วย การสร้างจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม การส่งเสริมความร่วมมือผ่านคณะกรรมการชุมชน การใช้เทคโนโลยีจัดการขยะ การสร้างแรงจูงใจ และการสนับสนุนการอบรมอย่างต่อเนื่อง
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2559). รายงานสถานการณ์ขยะมูลฝอยชุมชนของประเทศไทยปี พ.ศ. 2559. สืบค้นเมื่อ 20 พฤษภาคม 2563 จาก http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER3/DRAWER056/
กิติยา โต๊ะทอง. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการจัดการขยะของชุมชนในเขตเมือง กรณีศึกษา ชุมชนมัสยิดสุวรรณภูมิ เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร. วารสารวิจัยราชภัฏธนบุรี รับใช้สังคม, 8(1), 147–162.
ธนิษฐา หอมสุวรรณ, จุฬาภรณ์ กำเนิดเพชร, และศรัณยา สุจริตกุล. (2566). องค์ประกอบและแนวทางการจัดการขยะมูลฝอยจากแผงลอยย่านเทเวศร์ กรุงเทพมหานคร. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 28(3), 1522–1542.
ธิดารัตน์ เลิศวิทยากุล, โศภิษฐ์ นามขำ, อาทิตย์ ฉัตรชัยพลรัตน์, อาบจิตร กอมาตย์, สุวิมล ตอบุตร, อรนุช ยังเจริญ, และภูมิภักด์ พิทักษ์เขื่อนขันธ์. (2566). รูปแบบภาวะผู้นำแบบร่วมสมัยของผู้นำชุมชนที่มีผลต่อการลดขยะต้นทางโดยใช้แนวคิด 3Rs: กรณีศึกษาชุมชนบ้านหัวถนน ตำบลพระลับ จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย, 13(1), 150–161.
ทรงศักดิ์ วลัยใจ. (2564). กระบวนการจัดการขยะมูลฝอยโดยชุมชนมีส่วนร่วม เทศบาลตำบลเวียงพร้าว อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยแม่โจ้, เชียงใหม่.
นฤนาท ยืนยง, และพิชชานาถ เงินดีเจริญ. (2565). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยของตำบลสำพะเนียง อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 12(2), 279–297.
บริษัท โคลเวอร์ เพาเวอร์ จำกัด (มหาชน). (2566). MSW ขยะมูลฝอยชุมชน (Municipal Solid Waste): ระบบการจัดการขยะมูลฝอยชุมชน. กรุงเทพฯ: บริษัท โคลเวอร์ เพาเวอร์ จำกัด (มหาชน).
สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2566). โครงการศึกษาเพื่อจัดทำนโยบายสาธารณะ ปฏิรูประบบการจัดการขยะ และส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน (ระยะที่ 2) เล่มที่ 3. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สายใจ เลิศวิริยะประภา. (2567). รูปแบบการจัดการขยะแบบครบวงจรของเทศบาลเมืองเขาสามยอด จังหวัดลพบุรี. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 9(1), 397–421.
สำนักงานเขตบางขุนเทียน. (2564). สภาพทั่วไปของเขตบางขุนเทียน. กรุงเทพฯ: สำนักงานเขตบางขุนเทียน.
สำนักยุทธศาสตร์และประเมินผล กรุงเทพมหานคร. (2565). ข้อมูลประกอบการพิจารณาความเหมาะสมในการกำหนดกิจกรรมเพื่อพัฒนาพื้นที่เขตบางขุนเทียน. กรุงเทพฯ: สำนักยุทธศาสตร์และประเมินผล กรุงเทพมหานคร.
สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร. (2566). สถิติปริมาณมูลฝอย ประจำปีงบประมาณ 2567. กรุงเทพฯ: สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร.
สุภาณี ศรีมงคล, และพระครูพิสุทธิธรรมาภรณ์. (2565). การมีส่วนร่วมของประชาชนต่อการจัดการขยะมูลฝอยของเทศบาลตำบลนาอ้อ จังหวัดเลย. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ, 2(5), 17–23.
สุรศักดิ์ โตประสี. (2563). ความสัมพันธ์ของความตระหนักเกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะในรูปแบบ 3R ที่ส่งผลต่อความเต็มใจที่จะแบกรับค่าใช้จ่ายในการกำจัดขยะตามหลักการผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่าย: กรณีศึกษาค่าธรรมเนียมการจัดการและค่าธรรมเนียมผลิตภัณฑ์. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, 3(3), 46–64.
อรประภา อาดัม. (2564). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชนในเขตเทศบาลตำบลบางเสาธง อำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยรามคำแหง, กรุงเทพฯ.
Krungsri Plearn Plearn. (2024). รู้จัก Zero Waste สร้างชีวิตยุคใหม่ ให้ขยะเป็นศูนย์. Retrieved June 6, 2024, from https://www.krungsri.com/th/plearn-plearn/zero-waste-lifestyle
workpointTODAY. (2020). ส่องสารพัดปัญหากรุงเทพ “ขยะ” กับงบประมาณหมื่นล้านบาทต่อปีที่สูญเสียไป. Retrieved June 6, 2024, from https://workpointtoday.com/bkk2022-garbage/
Cohen, J. M., & Uphoff, N. T. (1980). Participation place in rural development: Seeking clarity through specificity. New York: Cornell University.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารพุทธศาสน์สังคมร่วมสมัย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
