แนวทางการจัดการเชิงกลยุทธ์ของการท่องเที่ยวเชิงอาหารของจังหวัดภูเก็ต เพื่อดำรงสถานะการเป็นเมืองด้านอาหาร
คำสำคัญ:
การท่องเที่ยวเชิงอาหาร, การจัดการเชิงกลยุทธ์, การวิเคราะห์ SWOT, เมทริกซ์ TOWS, ภูเก็ตบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของการจัดการการท่องเที่ยวเชิงอาหารของจังหวัดภูเก็ต โดยใช้กรอบการวิเคราะห์ SWOT และ 2) เพื่อเสนอแนวทางการจัดการเชิงกลยุทธ์เพื่อคงสถานะภูเก็ตในฐานะเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหาร ผ่านการสังเคราะห์ด้วย TOWS Matrix การวิจัยใช้ระเบียบวิธีแบบผสมผสาน โดยในเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 13 ราย ครอบคลุมภาครัฐ เอกชน วิชาการ และชุมชน ส่วนในเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลจากนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างชาติที่มีประสบการณ์ด้านการท่องเที่ยวเชิงอาหาร 400 คน ข้อมูลทั้งหมดถูกวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและสถิติพรรณนา เพื่อนำไปจัดทำ SWOT Analysis และต่อยอดสู่ TOWS Matrix
ผลการวิจัยพบว่า จุดแข็งของภูเก็ต ได้แก่ มรดกอาหารพื้นถิ่นที่สะท้อนพหุวัฒนธรรม วัตถุดิบสดใหม่ ร้านอาหารที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล และสถานะ UNESCO ที่เป็น Soft Power ข้อจำกัดคือการขาดกลไกบูรณาการ
การประชาสัมพันธ์ไม่ทั่วถึง ระบบขนส่งไม่ครอบคลุม และกิจกรรมเชิงอาหารที่กระจุกตัวในเมืองเก่า ขณะที่โอกาสมาจากกระแสการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ แนวโน้มสุขภาพและความยั่งยืน การสนับสนุนนโยบาย และการเติบโตของตลาดคุณภาพสูง ส่วนอุปสรรค ได้แก่ การเสื่อมโทรมของทรัพยากร การแข่งขันจากเมืองอาหารโลก วิกฤตเศรษฐกิจและโรคระบาด และความเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่อาจกระทบความแท้จริงของอาหารท้องถิ่น จากการประยุกต์ใช้ TOWS Matrix ผู้วิจัยสังเคราะห์กลยุทธ์ 4 มิติ ได้แก่ เชิงรุก (SO) เชิงแก้ไข (WO) เชิงป้องกัน (ST) และเชิงรับ (WT) เพื่อนำไปสู่การสร้าง PHUKET EATERY Paradigm ซึ่งเป็นกรอบเชิงกลยุทธ์แบบองค์รวมที่ผสานการอนุรักษ์ การพัฒนา และการจัดการการท่องเที่ยวเชิงอาหาร เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขัน รักษาอัตลักษณ์ท้องถิ่น และคงไว้ซึ่งสถานะเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหารอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
ชวรินทร์ สุดสวาท, อติคุณ เลรามัญ, นภัสนันท์ วินิจวรกิจกุล, สุประภา สมนักพงษ์, และ อนัญญา รัตนประ เสริฐ (2565). การท่องเที่ยวเชิงอาหารพื้นบ้านล้านนา. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 11(2), 405–417.
พิชญ์สินี บุญญานุพงศ์. (2562). พฤติกรรมการท่องเที่ยวเชิงอาหารของนักท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงใหม่ (เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สำนักงานสถิติจังหวัดภูเก็ต. (2562). รายงานสถิติจังหวัดภูเก็ต ประจำปี 2562. 11 มีนาคม 2565, จาก https://phuket.nso.go.th
Bangkok Post. (2023, July 17). Phuket bounces back. 11 may 2525, Retrieved from https://www.bangkokpost.com
Helms, M. M., & Nixon, J. (2010). Exploring SWOT analysis Where are we now?. Journal of Strategy and Management, 3(3), 215–251.
Hongsittichaikul, C. & Kongpradit, W. (2024). The Thai Chinese-Malaysian bonding story of Baba Nyonya’s cuisine in Phuket to contemporary jewelry. Journal of Fine and Applied Arts, 21(1), 35–48.
Iamtrakul, P., Phonphitak, R., & Suthikarnnarunai, N. (2025). A case study of urban tourism patterns in Phuket, Thailand. City, Territory and Architecture, 12(2), 45–60.
MICHELIN Guide. (2025). Phuket restaurants. 11 may 2525. Retrieved from https://guide.michelin.com/en/thailand
Ratanasuwongchai, N., Taengtanglam, S., & Dachum, P. (2023). Creative tourism behavior of Thai tourists in Chainat, Sing Buri, and Lopburi. Journal of International and Thai Tourism, 19(1), 37–73.
Reuters. (2025, January 16). Thai resort island Phuket grapples with growing garbage crisis. 11 may 2525, Retrieved from https://www.reuters.com/world/asia-pacific/thai-resort-island-phuket-garbage-crisis-2025-01-16
Soonsana, C. (2023). Gastronomy tourism and community participation in Phuket. Prince of Songkla University, Faculty of Hospitality and Tourism.
Thailand Science Research and Innovation (TSRI). (2018). Local food heritage of Baba-Phuket: Authenticity and inheritance of local wisdom. Research Project Report. Bangkok: TSRI.
Tourism Authority of Thailand. (2015, December 21). Phuket recognised in UNESCO Creative City listing. TAT Newsroom.
UNCTAD. (2018). Creative Economy Outlook: Trends in international trade in creative industries. Geneva: United Nations Conference on Trade and Development.
UNWTO & Basque Culinary Center. (2019). Guidelines for the Development of Gastronomy Tourism. Madrid: World Tourism Organization (UNWTO).
Weihrich, H. (1982). The TOWS matrix A tool for situational analysis. Long Range Planning, 15(2), 54–66.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารพุทธศาสน์สังคมร่วมสมัย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
