ลักษณะและประเภทของความฝันตามทัศนะในคัมภีร์พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิชานี้ เป็นการกล่าวถึง ความฝันตามทัศนะในคัมภีร์พระพุทธศาสนามี ๓ ประเภท ได้แก่ ๑) ฝันที่เป็นกุศล คือฝันดี ๒) ฝันที่เป็นอกุศล คือฝันร้าย และ ๓) ฝันที่นอกจากกุศลและอกุศลคืออัพยากฤต สำหรับสาเหตุแห่งการฝันนั้นมี ๔ ประการด้วยกัน คือ ๑) ธาตุโขภะ ธาตุกำเริบ ๒) อนุภูตปุพพะ เคยเสพมาก่อน ๓) เทวโตปสังหาระ เทวดาดลใจ ๔) ปุพพนิมิต ลางบอกเหตุ ในคัมภีร์มิลินทปัญหาเพิ่มสาเหตุแห่งการฝันอีก ๒ อย่างจาก ๔ อย่างดังกล่าว คือ เพราะดีกำเริบ และเพราะเสมหะกำเริบ และได้สรุปว่า ปุพพนิมิต เท่านั้นที่ทำให้ฝันแล้วจะเป็นความจริงได้ นอกนั้นไม่เป็นความจริง แต่ในอรรถกถาบอกว่าเทวดาดลใจอาจจะเป็นจริงหรือไม่จริงก็ได้ เพราะถ้าเจอเทวดาที่ประสงค์ดี ก็จะทำให้เป็นจริงได้ ถ้าเจอเทวดาที่ประสงค์ไม่ดี อยากจะแกล้งแล้วมาเข้าฝันก็อาจจะไม่เป็นความจริงก็ได้