แนวคิดพุทธปรัชญาเถรวาทเพื่อการพัฒนาปัจเจกชนและชุมชน

ผู้แต่ง

  • Ven. Dr. Sovanna Hoeurn -
  • พระครูสุนทรสีลสัมบัน (คำรณ คุณสมฺปณฺโณ)

คำสำคัญ:

พุทธปรัชญาเถรวาท, ปัจเจกชน, ชุมชน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ เป็นการกล่าวถึงประเด็นแนวคิดพุทธปรัชญาเถรวาทเพื่อการพัฒนาปัจเจกชนและชุมชน แนวคิดปัจเจกนิยมในปรัชญาอัตถิภาวนิยมกล่าวถึงการมีเสรีภาพและความ รับผิดชอบในการเลือกที่จะยอมรับหรือปฏิเสธต่อปรากฏการณ์ของชีวิตที่มนุษย์ต้องเผชิญหน้าด้วยความ เป็นตัวของตัวเอง โดยการยอมรับผลที่เกิดขึ้นแก่ตนเองและสังคม ส่วนปัจเจกนิยมในพุทธปรัชญาเถรวาท กล่าวถึงคุณลักษณะเฉพาะของความเป็นมนุษย์ที่แต่ละบุคคลจะมีความสามารถปฏิบัติเพื่อแสวงหา ความจริงของชีวิตตามแนวคิดและวิถีของตนเอง ในการพัฒนาความเป็นอิสระทางจิตที่ไม่ยึดมั่นถือมั่น ในวัตถุและรู้เท่าทันความเป็นจริงของชีวิตและสังคมแบบมีปฏิสัมพันธ์อย่างสอดคล้องซึ่งกันและกัน จากการวิเคราะห์แนวคิดทั้งสองพบว่า แนวคิดปัจเจกนิยมในปรัชญาอัตถิภาวนิยมมีความเข้มข้น ในด้านความมีเสรีภาพโดยไม่สนใจผู้อื่น ซึ่งต่างจากปัจเจกนิยมพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นปัจเจกนิยมที่แสดง ถึงการพัฒนาตนเองและพร้อมที่จะช่วยเหลือคนอื่น โดยอยู่ร่วมกันอย่างเข้าใจตนเอง และเข้าใจผู้อื่นด้วย และพร้อมเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์อันเป็นการพัฒนาความเป็นปัจเจกนิยม

References

กษราภรณ์ บุรวัฒน์, เกศกนก พาพลงาม, จอ มิน, ฆนัฐกร ภาวะดี, โกสิต สังขพิทักษ์, พระครูปลัดประสิทธิ์ ปสิทฺโธ. (2563). “หลักธรรมกับการพัฒนาชุมชนเข้มแข็ง”. วารสารสิรินธรปริทรรศน์. ปีที่ 21 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม: 387-397.

ปิ่นทิพย์ มโนสุจริตธรรม, พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส และ รุ่งโรจน์ ศิริพันธ์. (2563). “วิกฤตครอบครัวในสังคมไทย: ศึกษาและเสริมสร้างครอบครัวสันติสุขตามหลักฆราวาสธรรม”. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. ปีที่ 8 ฉบับเพิ่มเติม: 48-60.

พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

________. (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 12.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาพูนศักดิ์ วชิรวํโส (กมล). (2561). “แนวคิดปัจเจกนิยมในพุทธปรัชญาเถรวาท”. วารสารมหาจุฬาวิชาการ. ปีที่ 5 ฉบับที่ 2: 275.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ 2500. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

________. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร:

โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2551). พจนานุกรมศัพท์พุทธศาสนา ไทย-อังกฤษ. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). จะพัฒนาคนกันได้อย่างไร?, (ม.ป.ป.).

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายีมหาเถร). (2546). ธรรมคดี. กรุงเทพมหานคร: บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-12-31

How to Cite

Hoeurn, V. D. S., & พระครูสุนทรสีลสัมบัน (คำรณ คุณสมฺปณฺโณ). (2024). แนวคิดพุทธปรัชญาเถรวาทเพื่อการพัฒนาปัจเจกชนและชุมชน . วารสารพุทธศาสน์สังคมร่วมสมัย, 3(2), 51–61. สืบค้น จาก https://so11.tci-thaijo.org/index.php/JCBS/article/view/1343