การท่องเที่ยวโดยชุมชน เส้นทางสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การท่องเที่ยวโดยชุมชน (Community-Based Tourism: CBT) เป็นเป้าหมายสำคัญในการลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ โดยค่าสัมประสิทธิ์จีนี (Gini) ในการกระจายรายได้ผ่านการท่องเที่ยวชุมชนลดลงจาก 0.606 ในปี 2566 เป็น 0.602 ในปี 2570 แสดงให้เห็นถึงการกระจายรายได้ที่เป็นธรรมมากขึ้นและการสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจให้กับชุมชนท้องถิ่นอย่างยั่งยืน (คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ, 2565) โดยมีหลักการสำคัญ 4 ประการ ได้แก่ 1) การมีส่วนร่วมของชุมชน 2) การกระจายรายได้อย่างเป็นธรรม 3) การอนุรักษ์วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม และ 4) การเสริมสร้างศักยภาพของชุมชน แม้ว่าการท่องเที่ยวโดยชุมชนจะมีประโยชน์ในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมแต่ยังเผชิญความท้าทายหลายประการ เช่น ข้อจำกัดด้านศักยภาพของชุมชน การท่องเที่ยวเกินขนาด ความไม่สมดุลของอำนาจ และปัญหาการเข้าถึงตลาด การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนจำเป็นต้องใช้. กลยุทธ์ที่ครอบคลุม 5 กลยุทธ์ ได้แก่ 1) นำเสนออัตลักษณ์ความเป็นไทยและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับนักท่องเที่ยว 2) กำหนดนโยบายความยั่งยืนที่สมดุลระหว่างความต้องการของนักท่องเที่ยวกับผลประโยชน์ของเจ้าของแหล่งท่องเที่ยว 3) กำหนดกลยุทธ์ด้านความยั่งยืนเพื่อสร้างสรรค์กิจกรรมใหม่ๆเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว 4) การขับเคลื่อนความยั่งยืนไปสู่การปฏิบัติระหว่างชุมชนท่องเที่ยวและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และ 5) เปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืนเพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาและหาทางออกเพื่อเป็นที่ยอมรับจากทุกฝ่าย การท่องเที่ยวโดยชุมชนจะเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนที่สามารถสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจ และอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมและทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนให้คงอยู่ต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of TCI is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information...
เอกสารอ้างอิง
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2544). คำศัพท์ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2570). กรุงเทพฯ : กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
จีรศักดิ์ รัตนะวงษ์, และชนิสรา แก้วสวรรค์. (2565). แนวทางการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน กรณีศึกษา ตลาดโบราณนครเนื่องเขต อ.เมืองฉะเชิงเทรา จ.ฉะเชิงเทรา. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 8(2), 66-78.
ชนิษฐา ใจเป็ง. (2563). การจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนบนฐานวัฒนธรรมชุมชนบ้านนาต้นจั่น
จังหวัดสุโขทัย. วารสารสืบเนื่องจากการประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 11, 891-904.
ราณี อิสิชัยกุล. (2557). การจัดการการท่องเที่ยวเฉพาะทาง. พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สำนักงานส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัย. (2556). บ้านนาต้นจั่น. https://www.sukhothailocal.go.th/travel/detail/323/data.html
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (2563). ชุมชนจุฬาภรณ์พัฒนา 12. https://cbtthailand.dasta.or.th/webapp/community/content/79/
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (2563). ชุมชนบ้านโคกเมือง. https://cbtthailand.dasta.or.th/webapp/community/content/8/
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (2563). วิสาหกิจชุมชนกลุ่มโฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น. https://cbtthailand.dasta.or.th/webapp/community/content/1311/
Goodwin, H. (2017). Community-based tourism: Principles and practice. Routledge.
Goodwin, Harold & Santilli, Rosa. (2009). Community-Based Tourism: a success?. ICRT Occasional Paper. 11.
Gössling, S., & Michael Hall, C. (2019). Sharing versus collaborative economy: how to align ICT developments and the SDGs in tourism? Journal of Sustainable Tourism, 27(1), 74–96. https://doi.org/10.1080/09669582.2018.1560455
Jong, Ann de. (2021). How to develop community-based tourism. Good Tourism Institute. https://goodtourisminstitute.com/library/how-to-develop-community-based-tourism
Lo, Y. C., & Janta, P. (2020). Resident's Perspective on Developing Community-Based Tourism - A Qualitative Study of Muen Ngoen Kong Community, Chiang Mai, Thailand. Frontiers in psychology, 11, 1493. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01493
Manyara, G. and Jones, E. (2007) Community-Based Tourism Enterprises Development in Kenya: An Exploration of Their Potential as Avenues of Poverty Alleviation. Journal of Sustainable Tourism, 15, 628-644. http://dx.doi.org/10.2167/jost723.0
Mitchell, J., & Ashley, C. (2010). Tourism and poverty reduction: Pathways to prosperity. Routledge.
Scheyvens, R. (2002). Backpacker tourism: Concepts, motivations and trends. Channel View Publications.
Swarbrooke, J. & Horner, S. (1999). Consumer behavior in tourism. Butterworth-Heinemann. Oxford.
Tasci, Asli & Semrad, Kelly & Yilmaz, Semih. (2013). COMMUNITY BASED TOURISM- Finding the Equilibrium in the COMCEC Context, Setting the Pathway for the Future.
Tolkach, D., King, B., & Pearlman, M. (2013). An attribute-based approach to classifying community-based tourism networks. Journal of Travel Research, 52(2), 196-210.
UNWTO. (2019). UNWTO tourism highlights: 2019 edition. World Tourism Organization.
WTTC. (2023). Travel and Tourism: A Key Driver of Europe’s Economy in 2023 and 2024. https://wttc.org/research/economic-impact
Zapata, M. J., Hall, C. M., Lindo, P., & Vanderschaeghe, M. (2011). Can community-based tourism contribute to development and poverty alleviation? Journal of Sustainable Tourism, 19(7), 883-902.
