การจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนด้วยทรัพยากรธรรมชาติเพื่อความยั่งยืนตามแนวเชิงพุทธวิถี
การจัดการพลังงานทดแทนในชุมชน
คำสำคัญ:
การจัดการพลังงานทดแทน, การพัฒนาที่ยั่งยืน, สังคหวัตถุ 4บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนเพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อการประยุกต์ใช้หลักพระพุทธศาสนาในการจัดการการพลังงานทดแทนในชุมชนเพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อสร้างความตระหนักรู้ในการจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนเพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติตามแนวเชิงพุทธวิถีเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 30 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาประกอบบริบท
ผลการวิจัยพบว่า (1) การจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนมีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติและการมีส่วนร่วมของชุมชนในการดำเนินการโครงการช่วยให้เกิดผลสำเร็จที่ยั่งยืนในระยะยาวชุมชนเทศบาลเมืองไร่ขิง อ.สามพรานมีความเหมาะสมที่จะใช้พลังงานทดแทน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานจาก Biogas (เศษอาหาร) Biomass (เศษไม้และกะลา) (2) การสร้างความตระหนักรู้ในการจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนโดยใช้แนวเชิงพุทธวิถีช่วยเสริมสร้างความตระหนักรู้ และการมีส่วนร่วมของชุมชนในการใช้พลังงานทดแทนอย่างมีสติ มีความรับผิดชอบและส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติ (3) การระยุกต์ใช้หลักพระพุทธศาสนาในการจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนอย่างยั่งยืน ด้วยสติ การแบ่งปัน ความร่วมมือ และมีความรับผิดชอบชุมชนเทศบาลเมืองไร่ขิง อ.สามพราน มีวัดไร่ขิงเป็นศูนย์กลางของการยึดเหนี่ยวทางจิตใจการำนเอาหลักธรรม สังคหวัตถุ 4 มาส่งเสริมในชุมชนยึดปฏิบัติตามสามารถสร้างให้เกิดความยั่งยืนของการจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนได้ดี
เอกสารอ้างอิง
ภัทรวรรณ จะหวะ.(2561).การใช้พลังงานทดแทนในกลุ่มชาติพันธุ์ อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่
สุลีกร สุปัน.(2562).การจัดการพลังงานชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาชุมชนนาเหลือง อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน.วารสารพัฒนาสังคม ปีที่ 21 ฉบับที่ 2 .
ภัชลดา สุวรรณนวล และพระปลัดระพิน พุทธิสาโร.(2564).การบริหารจัดการชุมชนตามหลักสังคหวัตถุ 4.วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ ปีที่ 8 ฉบับที่ 2 เดือนกุมภาพันธ์.
กนกพันธรน์ โลกุตรวงศ.(2562).แนวคิดรูปแบบที่เหมาะสมในการพัฒนาแหล่งพลังงานแบบผสมผสานในแต่ละภูมิภาคของประเทศไทยสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีปีที่ 8 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน .
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). (2561). การจัดการพลังงานทดแทนในชุมชน: แนวทางสู่ความยั่งยืน.
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.). (2565). รายงานโครงการส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทนระดับชุมชน.
วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา มจร. (2563). “การประยุกต์ใช้หลักธรรมในพระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของชุมชน,” ปีที่ 27 ฉบับที่ 2.
เศรษฐกิจพอเพียงกับการจัดการพลังงานทดแทน. (2562). บทความในวารสารวิชาการพลังงานเพื่อชุมชน.
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน. (2565). แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการพลังงานทดแทน.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). (2561). การจัดการพลังงานโดยชุมชน: การเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
ปรียานุช สินธุเสน. (2564). “การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาพลังงานทดแทนอย่างยั่งยืน.” วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษา, 27(3), 45-59.
สำนักนโยบายและแผนพลังงาน. (2562). แผนพลังงานชุมชน (พ.ศ. 2561 – 2580).เอกสารนโยบายที่สนับสนุนการสร้างความตระหนักรู้ผ่านการมีส่วนร่วมและการฝึกอบรมระดับท้องถิ่น
สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.). (2566). รายงานพลังงานแห่งชาติ
สำนักงานสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ. (2565). ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมจากการผลิตพลังงาน.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2539). การพัฒนาที่ยั่งยืน Sustainable Development. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
พระมหาสุพร รกฺขิตธมฺโม, ดร. (2561). พระพุทธศาสนากับการพัฒนาที่ยั่งยืน. นครราชสีมา: มิตรภาพการพิมพ์.
สุธาวัลย์ เสถียรไทย. (2563). การพัฒนาที่ยั่งยืนแนวพุทธกับเศรษฐกิจสีเขียว. สงขลา: สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
วารสารพุทธศิลปกรรม. (2563). "การพัฒนาที่ยั่งยืนในทัศนะทางพระพุทธศาสนา". วารสารพุทธศิลปกรรม, 27(2), 45-59.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
ใช้หลักธรรมเพื่อเสริมสร้างการตัดสินใจ การวางแผน และจิตสำนึกต่อธรรมชาติ
ปรียานุช สินธุเสน. (2564). “การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาพลังงานทดแทนอย่างยั่งยืน.” วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษา, 27(3), 45-59.
สำนักนโยบายและแผนพลังงาน. (2562). แผนพลังงานชุมชน (พ.ศ. 2561 – 2580).
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน. (2565). แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการพลังงานทดแทน.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). (2561). การจัดการพลังงานโดยชุมชน: การเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น.
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2564). ผลกระทบของการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลต่อคุณภาพอากาศในกรุงเทพมหานคร. คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2563). การเปรียบเทียบผลกระทบสิ่งแวดล้อมจากการใช้พลังงานชีวมวลและฟอสซิลในภาคเกษตรกรรม.ภาควิชาวิศวกรรมพลังงานหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. (2565). การศึกษาศักยภาพและผลกระทบของการใช้พลังงานแสงอาทิตย์ในภาคครัวเรือน: กรณีศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร. คณะพลังงานสิ่งแวดล้อมและวัสดุ.
DEDE. (2564). คู่มือการจัดการพลังงานในชุมชน. กรุงเทพฯ: กระทรวงพลังงาน.
พิเชษฐ์ ลิ่มอุไร. (2563). รูปแบบการจัดการพลังงานทดแทนอย่างยั่งยืนของชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 15(2), 55-68.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต). (2541). เศรษฐกิจพอเพียงกับสังคมไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). (2561). การจัดการพลังงานทดแทนในชุมชน: แนวทางสู่ความยั่งยืน.
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.). (2565). รายงานโครงการส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทนระดับชุมชน.
วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา มจร. (2563). “การประยุกต์ใช้หลักธรรมในพระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของชุมชน,” ปีที่ 27 ฉบับที่ 2.
เศรษฐกิจพอเพียงกับการจัดการพลังงานทดแทน. (2562). บทความในวารสารวิชาการพลังงานเพื่อชุมชน.
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน. (2565). แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการพลังงานทดแทน.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). (2561). การจัดการพลังงานโดยชุมชน: การเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น.
United Nations. (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development.
Daly, H. E. (1996). Beyond Growth: The Economics of Sustainable Development. Boston: Beacon Press.
World Commission on Environment and Development (WCED). (1987). Our Common Future. Oxford University Press.
Ellen MacArthur Foundation. (2013). Towards the Circular Economy.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.). (2561). แนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง.
Ostrom, E. (1990). Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action. Cambridge University Press.
วิรัตน์ วัชราเศรษฐกุล และคณะ (2563) “รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการพลังงานทดแทนโดยใช้หลักพระพุทธศาสนา”การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
จิราภรณ์ พรหมทอง (2564). “การจัดการทรัพยากรธรรมชาติตามแนวเชิงพุทธวิถีในชุมชนชนบท”มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
วิษณุ บัวเทศ.(2563). “การจัดการพลังงานทดแทนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนรอบโรงไฟฟ้าเขื่อนภูมิพล”.คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.วารสารเทคโนโลยีและนวัตกรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์.ปีที่ 3 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2563
ศิวพร แน่นหนา และคณะ.(2567). “การศึกษาการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานทดแทนจากแสงอาทิตย์โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านลำพุก จังหวัดสุรินทร์”.วารสารวิชาการเทคโนโลยีอุตสาหกรรมและวิศวกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามปีที่ 6 ฉบับที่ 1พ.ศ.2567
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการวิจัยและพัฒนา กรมการพัฒนาชุมชน
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
