พัฒนาการน้ำปานะจากสมัยพุทธกาลถึงยุคปัจจุบัน

Main Article Content

ดร.สมบูรณ์ จารุณะ

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาพัฒนาการของ “น้ำปานะ” ในพระพุทธศาสนา ตั้งแต่สมัยพุทธกาลจนถึงยุคปัจจุบัน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักการและแนวคิดของน้ำปานะในคัมภีร์พระพุทธศาสนา และเพื่อศึกษาวิวัฒนาการของน้ำปานะ จากการศึกษาพบว่า ในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตน้ำปานะ ซึ่งเป็นเครื่องดื่มที่ทำจากผลไม้ ใบไม้ หรือดอกไม้ เพื่อให้พระภิกษุสงฆ์ใช้ดื่มดับกระหายและบรรเทาความหิวในเวลาวิกาล โดยมีหลักเกณฑ์และข้อจำกัดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระธรรมวินัย เช่น ชนิดของวัตถุดิบ วิธีการทำ และการฉัน เมื่อกาลเวลาผ่านไป น้ำปานะได้มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาไปตามบริบทของสังคม เทคโนโลยี และความหลากหลายของเครื่องดื่มในปัจจุบัน ซึ่งมีทั้งเครื่องดื่มที่สามารถอนุโลมจัดเป็นน้ำปานะได้ และเครื่องดื่มที่ยากต่อการวินิจฉัย การทำความเข้าใจถึงหลักการเดิมของน้ำปานะจึงมีความสำคัญในการพิจารณาเครื่องดื่มต่าง ๆ ในยุคปัจจุบัน บทความนี้เสนอแนะให้มีการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับน้ำปานะในเชิงประวัติศาสตร์และวิทยาศาสตร์ เพื่อให้สังคมได้ตระหนักถึงคุณประโยชน์ของน้ำปานะอย่างแท้จริง

Article Details

How to Cite
จารุณะ ส. (2025). พัฒนาการน้ำปานะจากสมัยพุทธกาลถึงยุคปัจจุบัน. วารสาร นวังคสัตถุสาสน์ปริทรรศน์, 3(1), 184–198. สืบค้น จาก https://so11.tci-thaijo.org/index.php/NVKS/article/view/2306
บท
บทความวิชาการ

References

________. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539.

กรมการส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ,เครื่องดื่ม (ทุกประเภท). [ออนไลน์]. แหล่งที่มาhttps://www.ditp.go.th/contents_attach /780251/780251.pdf.[31 มกราคม 2567].

ประยุทธ์ หลงสมบุญ. พจนานุกรมมคธ-ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : บริษัท ธรรมสาร จำกัด, 2546.

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ. ปทานุกรม บาลี ไทย อังกฤษ สันสกฤต ฉบับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ. พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพมหานคร : มหามกุฎราชวิทยาลัย, 2564.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11.กรุงเทพมหานคร : บริษัท เอส. อาร์. พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์ จำกัด, 2551.

พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช). พจนานุกรม เพื่อการศึกษาพุทธศาสน์. พิมพ์ครั้งที่ 5 , กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภาและสถาบันบันลือธรรม, 2553.

พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช). ศัพท์วิเคราะห์. พิมพ์ครั้งที่ 4, กรุงเทพมหานคร :สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด, 2558.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ 2500. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2535.

มหามกุฏราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ชุด 91 เล่ม. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2534.

ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. พิมพ์ครั้งที่ 1, กรุงเทพมหานคร : นามมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์, 2546.