รูปแบบการบริหารเพื่อพัฒนาการสร้างความสัมพันธ์กับชุมชนของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจันทบุรี
คำสำคัญ:
การบริหารสถานศึกษา; ความสัมพันธ์กับชุมชน; สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบทคัดย่อ
บทความวิชาการฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและแนวทางการบริหารเพื่อพัฒนาการสร้างความสัมพันธ์กับชุมชนของโรงเรียนประถมศึกษาที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจันทบุรี โดยพิจารณาทั้งในด้านบทบาทของผู้บริหาร กระบวนการบริหาร การมีส่วนร่วมของบุคลากรในโรงเรียน ตลอดจนการสร้างความสัมพันธ์กับชุมชนระหว่างโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพ เนื้อหาในบทความมุ่งวิเคราะห์กระบวนการบริหารที่มุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน ตั้งแต่การวางแผน การจัดกิจกรรม การประเมินผล และการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยเน้นการสื่อสารสองทางระหว่างโรงเรียนกับชุมชน การเปิดโอกาสให้ผู้นำชุมชน ผู้ปกครอง องค์กรท้องถิ่น และภาคีเครือข่ายอื่น ๆ เข้ามามีบทบาทในการร่วมคิด ร่วมทำ และร่วมพัฒนาโรงเรียน
จากการศึกษา พบว่า รูปแบบการบริหารที่มีประสิทธิภาพประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) การสื่อสารสองทางอย่างต่อเนื่องระหว่างโรงเรียนและชุมชน 2) การวางแผนแบบมีส่วนร่วมทุกระดับ ส่งเสริมความรู้สึกเป็นเจ้าของและความยั่งยืนของโครงการ และ3) การเชื่อมโยงภาคีในรูปแบบเครือข่ายความร่วมมือ และรูปแบบการบริหารที่เด่นชัด 3 รูปแบบ ได้แก่ 1) การบริหารแบบมีส่วนร่วมเชิงนโยบาย การกำหนดนโยบายร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2) รูปแบบเครือข่ายแนวดิ่ง การประสานงานกับหน่วยงานต้นสังกัดเชิงยุทธศาสตร์ และ 3) การมีส่วนร่วมจากภาคีท้องถิ่น การเปิดพื้นที่ให้ภาคีท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการพัฒนาการศึกษา ซึ่งรูปแบบเหล่านี้สอดคล้องกับบริบททางวัฒนธรรมและโครงสร้างทางสังคมของจังหวัดจันทบุรี ดังนั้น การบริหารเพื่อพัฒนาความสัมพันธ์กับชุมชนจึงไม่ใช่เพียงการติดต่อประสานงาน หากแต่ต้องเป็นการวางแผนอย่างมีเป้าหมาย มีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจน และส่งเสริมการมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้โรงเรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนได้อย่างแท้จริง
เอกสารอ้างอิง
คุณวุฒิ คนฉลาด. (2540). ภาวะผู้นำ (พิมพ์ครั้งที่ 2). ชลบุรี: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
จารุวรรณ ตาลสุกเรือง. (2565). รูปแบบการบริหารตามศาสตร์พระราชาเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนใน
สถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยนเรศวร.
จิรศักดิ์ จันกัน. (2566). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะความเป็นผู้ประกอบการของนักศึกษาในสถานศึกษา
สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ฐิตาพร พุ่มแดง. (2567). รูปแบบการบริหารจัดการการถดถอยทางการเรียนรู้ของนักเรียนในสถานศึกษา.
Journal of Arts Management, 8(1), 498-517.
ธงชัย สันติวงษ์. (2543). องค์การและการบริหาร (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิชย์.
ธีระ รุญเจริญ, ปราชญา กล้าผจัญ และสัมมา รธนิจย์. (2554). การบริหารเพื่อปฏิรูปการเรียนรู้. กรุงเทพฯ :
ข้าวฟ่าง.
นพธี หอมชื่นชม. (2564). การบริหารความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชนที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ทางการ
เรียนและการจัดการเรียนรู้ของครูในสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาในจังหวัดนครปฐม. วารสารบริหารการศึกษา มศว, 19(36).
นฤมล พุฒิฤทธิ์. (2566). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประถมศึกษาจันทบุรี เขต 2. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 9(2).
นาวิน แกละสมุทร. (2562). การส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชนของโรงเรียนวัดใหญ่บ้านบ่อ
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาคร. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยศิลปากร.
รัตนา กาญจนพันธุ์. (2556). ความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
วาสนา ชูแสง. (2557). การดำเนินงานการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชนของโรงเรียนสังกัด
สำนักงานเขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
สมเดช สีแสง. (2547). คู่มือการบริหารโรงเรียนสถานศึกษาขั้นพื้นฐานตาม พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ.
ชัยนาท : ชมรมพัฒนาความรู้ด้านระเบียบกฎหมายและพัฒนามาตรฐานวิชาชีพครู.
สมยศ นาวีการ. (2545). การบริหารเพื่อความเป็นสุข. กรุงเทพฯ: บรรณกิจ.
Daft, R. L. (2000). Management (5 th ed.). New York: Harcourt College.
Fayol, H. (1916). General and industrial management. Institute of Electrical and Electronics
Engineering.
Gulick, L. and Urwick, L. (1937). Papers on the Science of Administration. Institute of Public
Administration, New York.
Heinz Weihrich, Harold Koontz. (1993). Management, A Global Perspective. 10th (ed.),
McGraw Hill.
Stoops, E., & Rafferty, M. L. (1961). Practice and trends in school administration. New York:
Ginn.
Sumtion, M. L. (1996). School community relation. New York: McGraw-Hill.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารพุทธศาสน์สังคมร่วมสมัย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
