การวิเคราะห์สาธารณสงเคราะห์ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง “การวิเคราะห์สาธารณสงเคราะห์ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา” นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษางานสาธารณะสงเคราะห์ในสังคมไทย และเพื่อวิเคราะห์สาธารณสงเคราะห์ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา โดยระเบียบวิธีวิจัยเชิงเอกสารเป็นการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลจาก พระไตรปิฎก อรรถกถา งานวิจัยและ เอกสารทางวิชาการที่เกี่ยวข้องกับหลักการและแนวคิดการสงเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า

การสงเคราะห์มี 2 อย่างคือ 1) การสังคมสงเคราะห์ ซึ่งมีความหมายกว้างขวางมาก กินความถึง การดำเนินการทุกอย่างที่จะช่วยเกื้อกูลเพื่อนมนุษย์ หรือกลุ่มชนที่ร่วมกันเป็นสังคม เป็นชาติ และผู้ไม่ สามารถช่วยตัวเองได้ ให้มีความสุขทั้งทางกายและจิตใจ ให้ได้มีปัจจัยอันจำเป็นแก่การครองชีพคือ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และการบำบัดโรคภัยไข้เจ็บ 2) การสาธารณสงเคราะห์ เป็นการดำเนินการ ช่วยเหลือสังคมทางวัตถุในรูปแบบต่าง ๆ ที่ไม่ขัดต่อพระธรรมวินัย ได้แก่ โครงการบรรพชาอุปสมบท พระสงฆ์สามเณรภาคฤดูร้อน โครงการสงเคราะห์พระสงฆ์สามเณรที่วัดประสบภัย พระสงฆ์เป็นผู้นำใน การพัฒนาชุมชนและสังคม เช่น ให้ใช้สถานที่เป็นที่จัดประชุมอบรมเยาวชนและประชาชนด้านอาชีพต่าง ๆ การออมทรัพย์ การช่วยเหลือผู้ยากไร้

การสงเคราะห์ในพระไตรปิฎกนั้น เป็นการสงเคราะห์แบบธรรมทาน คือการสงเคราะห์เพื่อให้พ้น จากทุกข์ วิเคราะห์ได้จากพระพุทธเจ้าและพระสาวกของพระองค์ ส่วนอามิสทาน คือการสงเคราะห์ของ คฤหัสถ์เช่น การสร้างวัดของกษัตริย์และเศรษฐีต่าง ๆ เช่น พระเจ้าพิมพิสาร อนาถบิณฑิกเศรษฐี เป็นต้น ส่วนการสาธารณสงเคราะห์ในปัจจุบันนั้น มีขอบเขตในการสงเคราะห์ที่สำคัญอยู่ 4 ประการ ด้วยกัน คือ 1) การสงเคราะห์ช่วยเหลือ 2) การสนับสนุนเกื้อกูล 3) การมีส่วนร่วมพัฒนา และ 4) การบูร ณาการเครือข่าย ซึ่งจะเรียกว่า บทบาทของพระสงฆ์ในปัจจุบันก็ได้เช่นกัน บางรูปอาจจะทำได้ทั้ง 4 ข้อ บางรูปอาจจะทำได้ข้อเดียว สองข้อ หรือสามข้อ ก็สุดแท้แต่กำลังของแต่ละรูป