การประเมินผลการเรียนรู้เชิงสมรรถนะ: แนวทางและกรอบแนวคิด

บทคัดย่อ

การประเมินผลการเรียนรู้เชิงสมรรถนะ (Competency-based Assessment) เป็นกระบวนการที่มุ่งเน้นการประเมินความสามารถในการปฏิบัติจริงของผู้เรียนในสถานการณ์ต่างๆ โดยไม่จำกัดเพียงแค่การทดสอบความรู้เชิงทฤษฎี การประเมินผลเชิงสมรรถนะจึงมีความสำคัญในการพัฒนาทักษะและความสามารถที่สามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวันหรือการทำงาน โดยใช้แนวทางที่หลากหลายและกรอบความคิดที่ช่วยให้การประเมินมีความเป็นระบบและมีมาตรฐาน

          การประเมินผลเชิงสมรรถนะสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท เช่น การประเมินผลการทำงานจริง (Performance-based Assessment) การใช้กรณีศึกษา (Case-based Assessment) หรือการใช้สถานการณ์จำลอง (Simulation-based Assessment) ที่เหมาะสมกับลักษณะของทักษะที่ต้องการประเมิน โดยจะมีการตั้งเกณฑ์และตัวชี้วัดที่ชัดเจนสำหรับการประเมินทักษะเฉพาะด้านที่ต้องการ

          กรอบความคิดในการประเมินผลเชิงสมรรถนะประกอบด้วยการกำหนดสมรรถนะ     ที่ต้องการพัฒนา การเลือกเครื่องมือและวิธีการที่เหมาะสมกับสมรรถนะนั้นๆ และการใช้ข้อมูลการประเมินในการปรับปรุงพัฒนาโปรแกรมการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับผู้เรียน การประเมินผลในลักษณะนี้จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถแสดงความสามารถที่แท้จริงในการปฏิบัติภารกิจต่างๆ  ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และตอบสนองต่อความต้องการของตลาดแรงงานและสังคมได้ดียิ่งขึ้น

          จากการศึกษานี้พบว่า แนวทางการประเมินผลการเรียนรู้เชิงสมรรถนะสามารถปรับใช้ได้ในหลากหลายบริบท ทั้งในระดับการศึกษาภาคบังคับและอุดมศึกษา รวมถึงการฝึกอบรมในภาคอุตสาหกรรม โดยมีความยืดหยุ่นในการนำไปใช้และสามารถพัฒนาผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ของผู้เรียนได้อย่างเป็นรูปธรรม